مبانی احکام تکلیفی و وضعی اسراف آب و ضمان ناشی از آن

اسراف یکی از رذائل اخلاقی در دین اسلام بوده و عقل و عرف بر حرمت و قبح آن صحه گذارده اند. در این میان آب به عنوان عنصری حیاتی یکی از موادی است که در دسترس بشر قرار دارد. اسراف زیاده روی و تجاوز از اندازه و حدود است و اتلاف نیز به معنای نابود کردن می باشد. شناخت مفهوم اسراف و همچنین اتلاف در فهم حرمت تکلیفی و وضعی که در بردارنده ضمان است، کمک شایانی خواهد نمود. آیات قرآن با مفهوم شامل حرمت اسراف است. احادیث نیز به دو دسته تقسیم می شوند که دربردارنده عباراتی در تقبیح اسراف آب می باشند. برخی با مفهوم و برخی دیگر با منطوق و صراحت اسراف آب را حرام دانسته اند. در این میان قواعد فقهی مورد استفاده در فقه مانند لاضرر و لاحرج و اتلاف و تسبیب می تواند ضمان را برای فرد مسرف اثبات نماید. البته ایرادی که در این میان می تواند متوجه دلائل فوق باشد اینکه اتلاف و تسبیب در مورد مال دیگران می باشد در حالی که شامل مال خصوصی نمی شود. نوشته ای مستقل در زمینه مستندات موجود مربوط به حرمت و یا ضمان اسراف آن وجود ندارد بلکه بیشتر احکامی کلی است که در رسائل عملیه دیده می شود. نتیجه حاصل از این نوشتار کوتاه اثبات حرمت تکلیفی و ضمان اسراف کننده آب می باشد. بدین بیان که شهروندان به بهانه پرداخت بهای آب مصرفی حق زیاده روی نداشته و دولت می تواند با استناد به مستندات بیان شده فرد را ضامن معرفی کند.

Principles of Profusion Percepts of Water and its Resulted Guarantee

Profusion is one of the ethical vices in Islam and intellect and customary laws have confirmed its prohibition and indecency. Amid these, water as a vital element is one of the materials which are at the human’s disposal. Profusion means extravagance and trespassing the limit and waste means destruction as well. Knowing the concept of profusion and also waste will help noticeably to understand the obligatory and statuary prohibition which holds liability. The conceptual verses of the Quran contain the prohibition of profusion. Traditions are also divided into two categories encompassing phrases against the profusion of water. Some of them with the concept and some others with logic and clarity have considered the profusion of water as an unlawful action. The jurisprudential rules in use are the jurisprudence such as "La Zarar va La Haraj" rule: in Islam [being harmed and harming others], no waste or causing waste can prove liability for the profligate person. However, the fault with the above mentioned reasons is that waste and causing waste are on the other’s assets whereas it does not include the private assets. There is not an independent writing on the exiting documents related to prohibition or liability of profusion of it but there are more general decrees which are seen in practical writings. The results of this short writing are to prove the obligatory prohibition and liability of water profligate person. That is to say that the citizen cannot have excessive use of water under this pretext that they pay the cost of the consuming water and referring to the presented documents, the state can introduce the individual as a liable person.