>
Fa   |   Ar   |   En
   نقد و بررسی مفاهیم اعتباری نزد علّامه طباطباییو چگونگی شکل گیری آنها  
   
نویسنده همایون حُسنی ,اکبریان رضا
منبع معرفت فلسفي - 1394 - دوره : 13 - شماره : 1 - صفحه:79 -100
چکیده    علّامه طباطبایی می گوید مفاهیم تنها از طریق ماهیات در ذهن ایجاد می شوند و بنابراین مفاهیم فلسفی نیز از ماهیات یا معقولات اولی به وجود می آیند. وی در نظریه تعقل خود، میان دو گروه از مفاهیم حقیقی و اعتباری تفاوت قایل می شود. این دو گروه از معقولات همان معقولات اولی و ثانی منطقی و فلسفی هستند که البته علّامه طباطبایی با نگاهی ویژه به آنها می پردازد و روش شکل گیری آنها را در ذهن بیان می کند. او مفاهیم اعتباری را به سه دسته مختلف تقسیم می کند: مفاهیم ذهنیه که از دیگر مفاهیم ذهنی ایجاد می شوند؛ مفاهیم اعتباری که از مقایسه نفس با افعال و قوایش در ذهن شکل می گیرند و قسمی دیگر از مفاهیم اعتباری که از مستقل لحاظ کردن حکم در قضایا به وجود می آیند. مفاهیم اعتباری که از حکم در قضایا به وجود می آیند، نسبت به دو قسم قبلی از اهمیت بیشتری برخوردارند؛ چراکه شامل مفاهیم بنیادین فلسفه مثل وجود، عدم، وحدت، کثرت، قوه و فعل هستند. نقطه قوت این نظریه روشن کردن نحوه ایجاد مفاهیم اعتباری و کیفیت حفظ مطابقت بین مفهوم ساخته شده توسط ذهن و مصداق حقیقی آن در خارج در مورد مفاهیمی است که به رغم داشتن مصداق در خارج، در ذهن ساخته می شوند. البته هرچند اقدام علّامه در توضیح چگونگی شکل گیری این مفاهیم بدیع و اساسی است، این نظریه از چند منظر درخور نقد است که مهم ترین آن خلط بین حکم در تصدیق، و وجود رابط در قضایاست که به منزله منشا مفهوم وجود معرفی شده است.
کلیدواژه التعقّل ,المعقولات الثانیه ,المفاهیم الاعتباریه ,الحکم ,مفهوم الوجود ,العلّامه الطباطبایی ,reasoning ,secondary intelligibles ,conventional concepts ,assertion ,concept of existence ,allama tabatabaie ,تعقل ,معقولات ثانی ,مفاهیم اعتباری ,حکم ,مفهوم وجود
آدرس دانشگاه تربیت مدرس, ایران, دانشگاه تربیت مدرس, ایران
پست الکترونیکی dr.r.akbarian@gmail.com
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved