تفسیر نفس الامر به نفس الشی

کهن ترین نظریه درباره ماهیت صدق و کذب، نظریه مطابقت صدق ارسطویی یا تعریف حقیقت و صدق قضایا به سازگاری آن با واقع است که فلاسفه مسلمان، معیار صدق و کذب را براساس همین نظریه توجیه، و از واقع قضایا به «نفس الامر» تعبیر کرده اند. تعریف حقیقت و صدق قضایا به مطابقت با «نفس الامر» در میان حکمای اسلامی، موجب پیدایش این اشکال شده است که دیده اند انطباق این تعریف درباره قضایای ذهنیه و حقیقیه ناموجه جلوه می کند؛ ازاین رو در پی آن بوده اند که با تحلیل مفهوم «نفس الامر»، نحوه صدق قضایای مختلف را با واقع نشان دهند. ایشان در تحلیل مفهوم «نفس الامر» و انطباق آن بر انواع قضایا، تفاسیر مختلفی آورده اند که ازجمله تفسیر «نفس الامر» به «عقل فعال»، «واقعیه کل شی بحسبه» و... که مشهورترین آن آرا، تفسیر «نفس الامر» به «نفسی الشی » یا «شی فی حد ذاته» است؛ و نوشتار حاضر به توضیح و بررسی آن می پردازد.