|
|
معیاری برای تمایز مواد ثلاث منطقی از وجوب و امکان فلسفی
|
|
|
|
|
نویسنده
|
پوربهرامی اصغر ,اکبریان رضا ,سعیدی مهر محمد ,افضلی علی
|
منبع
|
معرفت فلسفي - 1392 - دوره : 11 - شماره : 1 - صفحه:127 -155
|
چکیده
|
چهار نظریه برای بحث در باب لزوم تمایز یا عدم تمایز مواد ثلاث در منطق و فلسفه مطرح شده که برخی اساسا هرگونه تمایزی را برای مواد ثلاث انکار، و برخی دیگر حیطههای کاربرد مواد ثلاث را تعیین میکنند. گروه سوم نیز این تمایز را لازم دانسته، معیاری پیشنهاد میکنند. این مقاله درصدد است که با طرح نظریه پنجم، برای حل دو مسیله راهی بجوید: نخست آنکه چرا باید میان مواد ثلاث در منطق و وجوب و امکان در فلسفه تمایزی قایل شد؟ دوم آنکه معیار این تمایز در منطق و فلسفه چیست؟ در پاسخ به مسیله نخست آمده است که بر برهانهای مابعدالطبیعی مانند برهان وجودی، وجوب و امکان و صدیقین اشکالهای مهمی ازجمله اشکالهای هیوم و کانت وارد شده است. راه رهایی از این اشکالها تمایز مواد ثلاث منطقی از وجوب و امکان فلسفی است. در پاسخ به مسیله دوم اثبات شده است که معیار مواد ثلاث در منطق بدین صورت است که هر قضیهای که محمول آن ذات یا یکی از ذاتیات یا یکی از لوازم ذات موضوع آن باشد، واجب است. هر قضیهای که محمول آن نقیض ذات یا نقیض یکی از ذاتیات یا نقیض یکی از لوازم ذات موضوع آن باشد، ممتنع است؛ و هر قضیهای که محمول آن امری غیر از ذات و نقیض ذات و غیر از یکی از ذاتیات و نقیض یکی از ذاتیات باشد یا غیر از یکی از لوازم ذات و نقیض یکی از لوازم ذات موضوع باشد، ممکن است؛ اما معیار وجوب و امکان در فلسفه، بینیازی از علت برای وجوب، و نیازمندی به علت برای امکان دانسته شده است. ازآنجاکه تحلیل فلاسفه از علیت متفاوت است، در این بحث تحلیل ابنسینا و صدرالمتالهین در باب این معیار تمایز بررسی شده است.
|
کلیدواژه
|
وجوب ,امکان ,مواد ثلاث ,برهان صدیقین ,علیت ,توماس آکویینی ,ابنسینا ,صدرالمتالهین ,هیوم ,کانت ,دکارت ,آنسلم ,necessity ,contingency ,three modes ,the argument of the truthful ones ,causality ,Thomas Aquinas ,Avicenna ,Mull? Sadr? ,Hume ,Kant ,Descartes ,Anselm
|
آدرس
|
دانشگاه تربیت مدرس, ایران, دانشگاه تربیت مدرس, ایران, دانشگاه تربیت مدرس, ایران, موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|