>
Fa   |   Ar   |   En
   معیاری برای تمایز مواد ثلاث منطقی از وجوب و امکان فلسفی  
   
نویسنده پوربهرامی اصغر ,اکبریان رضا ,سعیدی مهر محمد ,افضلی علی
منبع معرفت فلسفي - 1392 - دوره : 11 - شماره : 1 - صفحه:127 -155
چکیده    چهار نظریه برای بحث در باب لزوم تمایز یا عدم تمایز مواد ثلاث در منطق و فلسفه مطرح شده که برخی اساسا هرگونه تمایزی را برای مواد ثلاث انکار، و برخی دیگر حیطه‏های کاربرد مواد ثلاث را تعیین می‏کنند. گروه سوم نیز این تمایز را لازم دانسته، معیاری پیشنهاد می‏کنند. این مقاله درصدد است که با طرح نظریه پنجم، برای حل دو مسیله راهی بجوید: نخست آنکه چرا باید میان مواد ثلاث در منطق و وجوب و امکان در فلسفه تمایزی قایل شد؟ دوم آنکه معیار این تمایز در منطق و فلسفه چیست؟ در پاسخ به مسیله نخست آمده است که بر برهان‏های مابعدالطبیعی مانند برهان وجودی، وجوب و امکان و صدیقین اشکال‏های مهمی ازجمله اشکال‏های هیوم و کانت وارد شده است. راه رهایی از این اشکال‏ها تمایز مواد ثلاث منطقی از وجوب و امکان فلسفی است. در پاسخ به مسیله دوم اثبات شده است که معیار مواد ثلاث در منطق بدین صورت است که هر قضیه‏ای که محمول آن ذات یا یکی از ذاتیات یا یکی از لوازم ذات موضوع آن باشد، واجب است. هر قضیه‏ای که محمول آن نقیض ذات یا نقیض یکی از ذاتیات یا نقیض یکی از لوازم ذات موضوع آن باشد، ممتنع است؛ و هر قضیه‏ای که محمول آن امری غیر از ذات و نقیض ذات و غیر از یکی از ذاتیات و نقیض یکی از ذاتیات باشد یا غیر از یکی از لوازم ذات و نقیض یکی از لوازم ذات موضوع باشد، ممکن است؛ اما معیار وجوب و امکان در فلسفه، بی‏نیازی از علت برای وجوب، و نیازمندی به علت برای امکان دانسته شده است. ازآنجاکه تحلیل فلاسفه از علیت متفاوت است، در این بحث تحلیل ابن‏سینا و صدرالمتالهین در باب این معیار تمایز بررسی شده است.
کلیدواژه وجوب ,امکان ,مواد ثلاث ,برهان صدیقین ,علیت ,توماس آکویینی ,ابن‏سینا ,صدرالمتالهین ,هیوم ,کانت ,دکارت ,آنسلم ,necessity ,contingency ,three modes ,the argument of the truthful ones ,causality ,Thomas Aquinas ,Avicenna ,Mull? Sadr? ,Hume ,Kant ,Descartes ,Anselm
آدرس دانشگاه تربیت مدرس, ایران, دانشگاه تربیت مدرس, ایران, دانشگاه تربیت مدرس, ایران, موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران, ایران
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved