|
|
حقیقت ادراک حسی از دیدگاه علّامه طباطبایی
|
|
|
|
|
نویسنده
|
کرد فیروزجایی یارعلی
|
منبع
|
معرفت فلسفي - 1392 - دوره : 10 - شماره : 3 - صفحه:11 -29
|
چکیده
|
علّامه طباطبایی در اصول فلسفه و روش ریالیسم، برای نشان دادن ارزش ادراکات و خارجنمایی مفاهیم کلی کوشیده است تا آنها را از طریق ادراک حسی مربوط به واقعیتهای عینی نشان دهد و ازاینرو تحلیلی از ادراک حسی به دست داده است. در نظر او ادراک حسی حاصل تاثیر محسوس عینی بر اندام قوه حسی و تشکیل پدیدهای مادی در آن است. این پدیده مادی معلوم به علم حضوری است و سبب حصول صورت حسی در حاس و شکلگیری ادراک حسی است؛ اما او در بدایه الحکمه و نهایه الحکمه تاثیر محسوس بر اندام حسی و فعل و انفعالات مادی به وجود آمده در آن را علت معدّه حضور صورتهای حسی و خیالی نزد نفس دانسته است. صور حسی و خیالی، صورتهای قایم به ذاتاند که نفس به آنها علم حضوری دارد و با اعتبار خاصی درباره آنها و مقایسه با محسوسات خارجی که منشا آثار خارجیاند، از آنها علم حصولی میسازند. نظریات او در این کتابها با هم یکسان نیستند و تا اندازهای ناسازگارند. با توجه به اینکه کتابهای بدایه الحکمه و نهایه الحکمه آثار نهایی علّامه طباطبایی هستند، نظریه نهایی او را باید نظریهای دانست که در این کتابها ارایه شده است؛ یعنی ادراک حسی اعتبار خاصی است که ذهن نسبت به صورت مجرد مثالی معلوم به علم حضوری اعمال میکند.
|
کلیدواژه
|
ادراک حسی ,علم حضوری ,علم حصولی ,علّامه طباطبایی ,sense perception ,intuitive knowledge ,acquired knowledge ,Allamah Tabatabai
|
آدرس
|
دانشگاه باقرالعلوم (ع), استادیار گروه فلسفه دانشگاه باقرالعلوم علیهالسلام, ایران
|
پست الکترونیکی
|
kordja@hotmail.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|