>
Fa   |   Ar   |   En
   رابطه نفس و بدن در نگاه ملّاصدرا  
   
نویسنده یوسفی محمد تقی
منبع معرفت فلسفي - 1390 - دوره : 9 - شماره : 2 - صفحه:147 -180
چکیده    مسیله رابطه نفس و بدن، مسیله‏ای بحث‏انگیز در حوزه علم‏النفس فلسفی است. ملّاصدرا نیز همچون حکمای مشا در این‏باره نظریه‏پردازی کرده و به دستاوردهایی کم‏نظیر دست یافته است. در این مقاله به دنبال تبیین دیدگاه او درباره این مسیله‏ایم. ملّاصدرا با برخی از آموزه‏های مشایین درباره نفس موافق است، ولی رابطه بین موجود مادی و مجرد را ناممکن می‏داند. وی با بهره‏گیری از اصول فلسفی عام خویش، همچون اصالت و تشکیک وجود، حرکت جوهری، و سرانجام ترکیب اتحادی ماده و صورت، به ترکیب اتحادی و ذاتی نفس و بدن نایل می‏شود. وی حقیقت نفس را حقیقت تعلقی می‏داند. به نظر ملّاصدرا نفس در آغاز جسمانی و مادی محض است؛ ولی رفته‏رفته با حرکت جوهری اشتدادی، ضمن حفظ مرتبه پیشین، به سمت تجرد پیش می‏رود؛ یعنی نخست مادی محض است؛ سپس مادی ـ مثالی می‏شود و ممکن است به مرتبه مادی مثالی عقلی نیز برسد. بازتاب طبیعی رابطه اتحادی نفس و بدن، و بهره نفس از ساحت مادی و تجردی، نظریه وحدت نفس و قواست که وی بر آن پافشاری می‏کند. بر پایه این دیدگاه تاثیر و تاثر دوجانبه نفس و بدن، به تاثیر در میان مراتب تفسیر می‏شود.
کلیدواژه نفس ,بدن ,رابطه نفس و بدن ,رابطه ذاتی ,رابطه عرضی ,اتحاد ,ترکیب اتحادی ,جسمانیه‏الحدوث ,روحانیه ‏البقا ,حرکت جوهری اشتدادی ,تشکیک تفاضلی ,علاقه النفس بالبدن ,العلاقه الذاتیه ,العلاقه العرضیه ,Soul ,Body ,Body-soul Relationship ,Essential Relation ,Accidental Relation ,Unity ,Integration through Unification ,Physical Origination ,Spiritual Survival ,Substantial Intensifying Motion
آدرس دانشگاه باقرالعلوم (ع), ایران
پست الکترونیکی yousofi77@yahoo.com
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved