|
|
بررسی برخی پیامدهای رویکرد نوین دو حوزه سینوی ـ صدرایی در معرفتشناسی قوه خیال
|
|
|
|
|
نویسنده
|
نجاتی محمد ,بهشتی احمد
|
منبع
|
معرفت فلسفي - 1390 - دوره : 9 - شماره : 2 - صفحه:63 -84
|
چکیده
|
در نمط دهم کتاب اشارات، گفتمان فلسفی ابنسینا در باب قوه خیال و حس مشترک صورتی نو به خود گرفته است. وی در ذیل کارکردهای این دو قوه، ادراک و حفظ صوری را لحاظ میکند که به لحاظ وجودشناختی، متعالی از ماده بوده، در عالم غیب و ملکوت حضور دارند و به گونه مشاهده و از طریقی غیرحصولی برای نفس به دست میآیند. لحاظ این رویکرد به نتایجی چند در قلمرو معرفتی حکمت سینوی میانجامد. از جمله این پیامدها میتوان به حلّ معمای تجرّد یا مادّیت خیال نزد ابنسینا، اذعان ضمنی وی به نظریه حرکت جوهری و لحاظ فاعلیت و پویایی نفس در فرایند ادراک اشاره کرد. در حوزه صدرایی، ملّاصدرا حسّ مشترک و خیال را قوهای واحد لحاظ میکند. وی یکی از علل دشواری پذیرش معاد جسمانی را در نحوه نگرش جمهور به این قوه و لحاظ مادی آن میداند و دماغ را مظهر خیال به شمار میآورد، نه محل آن. او به جهت جنبه عرفانی فلسفه خویش، قوه خیال را دارای سه ویژگی تجرّد مثالی، خلاقیت و جامعیت اضداد میداند. از جهت دینشناختی، به واسطه این سه ویژگی، مسیله معاد جسمانی و وقوع تناسخ ملکی به گونهای اتم تبیین میشود.
|
کلیدواژه
|
خیال ,تجرّد ,پویایی نفس ,خلّاقیت ,معاد جسمانی ,تناسخ ,دینامکیه النفس ,الابداع ,Imagination ,Immateriality ,Dynamism of Nafs ,Creativity ,Bodily Resurrection ,Metempsychosis
|
آدرس
|
دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|