ارزش معرفت‏شناختی علم حضوری

در قلمرو معرفت‏شناسی، حقیقت داشتن و مطابقت با واقع را ملاک ارزش معرفت‏شناختی معرفی می‏کنند. گرچه دیدگاه‏های دیگری نیز در این‏باره مطرح‏اند، آنچه بین فیلسوفان مسلمان به منزله ملاک پذیرفته شده، همین است. دقت در این معنا نشان می‏دهد این ملاک را تنها درباره علوم حصولی می‏توان به کار گرفت. از سوی دیگر، علم در معرفت‏شناسی اسلامی به معنای عامی به کار می‏رود؛ به گونه‏ای که علم حضوری را نیز دربر می‏گیرد. پرسشی که پدید می‏آید این است: آیا علم حضوری نیز ارزش معرفت‏شناختی دارد، یا خیر؟ اگر پاسخ این پرسش مثبت باشد، چگونه می‏توان ملاک مزبور را بر علم حضوری تطبیق کرد؟ در این مقاله کوشیده‏ایم با ارایه معنایی جدید از ارزش معرفت‏شناختی، علم حضوری را نیز در دایره ارزش‏گذاری‏های معرفت‏شناختی وارد کنیم. بر پایه این معنا واقع‏نمایی به طور عام و خودنمایی به طور خاص، ملاک ارزش معرفت‏شناختی معرفی شده و علم حضوری به دلیل خودنما بودن، از نظر معرفتی ارزشمند تلقّی شده است. بر پایه این معنا، لوازمی جدید برای ارزش معرفتی مطرح می‏شود که در متن مقاله بدانها می‏پردازیم.