هرمنوتیک سهروردی

حکمای مسلمان در سلوک معرفتی خود، همواره به دنبال حقایقی بوده‏اند که هرگونه شک و شبهه‏ای از آن زدوده شده باشد. در این مسیر، سرچشمه وحیانی کلام الهی و کلام اولیای الهی راه‏گشا و مددرسان ایشان است. در این میان شیخ شهاب‏الدین سهروردی نخستین حکیم مسلمان است که با استشهاد و استناد به آیات و روایات، دیدگاه‏های خود را در مسیر نیل به حقیقت اعلا قرار داده است. در این مقاله دیدگاه ویژه هرمنوتیکی سهروردی، که در حکمت اسلامی با عنوان تاویل از آن یاد می‏شود، مورد تحلیل قرار گرفته است. سهروردی با اتکا به نظریه خیال در حوزه معرفت‏شناسی و جهان‏شناسی خود، فرایند تاویل را برای درک و شهود حقایق باطنی ضروری می‏داند و با ذومراتب دانستن این فرایند مشکل نظریه تاویل به رای را با واحد بودن حقیقت، دفع می‏کند.