کانت و نمایش غایت فرهنگ انضباط به مثابه ایده‏آل زیبایی

کانت در نقد قوه حکم، ایده‏آل زیبایی را «نمایش یک ایده عقلی در یک موجود منفرد» تعریف کرده است. وی که ایده‏آل زیبایی را صرفا به انسان محدود کرده است، در نمایش چنین ایده‏آلی، هم به ایده‏ها و غایات عقل عملی (اخلاق) و هم به نحو بیشتر به محصول فرهنگ انضباط که نتیجه استفاده انسان از «غایتمندی عینی» در طبیعت است توجه دارد. اما آیا چنین ملاحظه‏ای نافی دعاوی کانت در معرفی حکم ذوقی و دقایق حصول آن است؟ این نوشتار درصدد است پس از تشریح مفهوم ایده‏آل زیبایی و فرهنگ انضباط، نشان دهد هرچند ایده‏آل زیبایی اساسا بر مبنای ضابطه غایتمندی ذهنی حاصل نیامده و بنابراین نباید زیبا خوانده شود، یا دست‏کم یک زیبایی محض نیست، به دلیل نسبتی که با ایده متعارف زیبایی دارد می‏تواند به منزله امر زیبا، در ملاحظات زیباشناختی کانون توجه قرار گیرد.