منطق کوانتومی: منطقِ صادقِ کاذب!

نیروبرد (مکانیک) کوانتومی در طلیعه قرن بیستم جانشین نیروبرد سنتی شد. برای معادله موج شرودینگر که در این نیروبرد جدید، دارای جایگاهی همچون جایگاه قوانین حرکت نیوتن در نیروبرد سنتی است، تعبیرهای فلسفی بسیاری ارائه شده که تعبیر منطق کوانتومی یکی از این تعابیر است. بنیان‌گذاران منطق کوانتومی مدعی‌اند که بر اساس مشاهداتشان در سطح کوانتومی، منطق سنتی که پیش‌ از این به‌ عنوان معیار سنجش استدلال صحیح از ناصحیح بوده است، فاقد کارایی مناسب است و باید آن را با یکی از تقاریر منطق کوانتومی جای‎گزین ساخت. در این مقاله ضمن معرفی مختصر نیروبرد کوانتومی و تعبیر منطق کوانتومی از این نیروبرد، حتی‌الامکان از ورود به مباحث صوری منطق کوانتومی احتراز می‎شود و با روش تحلیلی، امکان جای‎گزینی منطق سنتی با چنین منطقی بررسی می‎شود. بر اساس این تحقیق مشخص شد که منطق کوانتومی را باید صرفاً یک صورت‌بندی ریاضیاتی دانست، نه یک منطق جای‎گزین، چراکه اولاً منوط به یک تعبیر خاص از معادله شرودینگر است و ثانیاً به‌وضوح از منطق سنتی برای ابطال آن استفاده کرده است. همچنین نتیجه‌ای که از کاربست این منطق بر دو منطق سنتی و کوانتومی حاصل می‌شود، صادق و کاذب بودن هم‌زمان هر دو منطق است، نه کاذب بودن منطق سنتی و صادق بودن منطق جای‎گزین.