معناشناسی اوصاف الهی از دیدگاه صدرالمتالهین

در این مقاله سعی شده است تا دیدگاه های یکی از بزرگ ترین فیلسوفان مسلمان درباره تحلیل معنایی اوصاف الهی بیان شود . ملاصدرا ، بر اساس مبانی خود در باب اصالت وجود ، تشکیک وجود اشتراک معنوی مفهوم وجود و ... ، نتیجه گرفته است که همه اوصاف سلبی خداوند ،‌ در حقیقت سلب سلب بوده و همه آنها به سلب امکان از ذات خداوند بازگشت می کنند . همه اوصاف ایجابی نیز گر چه به لحاظ مفهوم با یکدیگر متفاوت هستند ، به حسب مصداق واحد بوده و همه آنها به وجود و شدت و کمال وجود قابل ارجاع هستند .صدرالمتالهین معتقد است که علاوه بر مفهوم وجود ، سایر مفاهیم کمالی چون علم ، قدرت ، حیات و ... نیز به معنای واحدی = به نحو اشتراک معنوی بر خالق و مخلوقات صدق می نمایند و از این جهت تفاوتی بین خالق و مخلوقات وجود ندارد . اختلاف و تمایز وجودی خالق و مخلوق امری حقیقی بوده و به مقام مصداق باز می گردد .صدرا سعی می کند تا با ارائه نظریه تشکیک کثرت های مصداقی را با وحدت مفهومی سازگار کرده ، توجیهی خرد پسند از وحدت در معنا و کثرت تشکیکی در مصداق ارائه دهد . علاوه بر دیدگاه صدرالمتالهین ، اشاره ای به دیدگاه حکیم سبزواری و علامه طباطبائی نیز شده است .