خیر و شر از دیدگاه مولوی در مثنوی معنوی

مسئله شرور یکی از بارزترین موضوعاتی است که بسیاری از منکران خداوند آن را چالشی جدی در برابر خداباوران می دانند و مدعی هستند در برابر این پرسش که با وجود خدای مهربان و قادر مطلق، چرا چنین شروری وجود دارد یا باید داشته باشد؟ نمی توان پاسخ شایسته ای نهاد و این دلیل محکمی بر ضعف مدعای خداباوران مبنی بر رحمت و قدرت مطلق خدا می باشد و نتیجه آن نفی وجود خداوند است. این مقاله پس از اشاره ای کوتاه به پاسخهای داده شده به این مسئله، روشن می سازد در کنار عدمی انگاشتن شرور، عده ای با ذکر فوایدی چون تعالی بخشی روح انسان و پیشرفت جامعه بشری؛ سعی دارند تا نظریه مشهور پیرامون مسئله شرور یعنی نظریه نسبیت را روشنتر نمایند. مولوی با بیانهای مختلفی به اثبات نسبیت شرور پرداخته است و آن را لازمه حیات دنیوی بشر میداند. بدون شرور نه تنها بسیاری از امور در پرده ابهام باقی میماند، بلکه بسیاری از فضائل و هنرهای بشری نیز بروزی نمییافت. از سویی دیگر او معتقد است به هیچ عنوان نمیتوان شری مطلق در جهان یافت و معتقد است میان خود شرور نیز نسبیت برقرار است.

Good and Evil from the View of Mawlawi in Mathnawi Ma'nawi

The problem of evils is one of the most obvious problems that atheists regard it as a serious problem faced by theists and claim that there is not a proper answer for the question if there is an All Merciful and Almighty God, why there are or should be such evils?. They regard it as a strong reason for theists' weak claim that God is All Merciful and Almighty, resulting in the negation of God's existence. Providing a brief review of answers given to this question, the present paper shows that some intellectuals, in addition to regarding evils as non existent, try to fully clarify the famous theory about evils, i.e. relativity of evils, by citing benefits of evils like transcending man's soul and making progress in human society. Mawlawi proves the relativity of evils by his different statements and believes that evils are a requirement of man's worldly life. If there were no evils, then not only many issues would remain ambiguous but also most of man's virtues and arts would not be actualized. On the other hand, Mawlawi believes that we can never find an absolute evil in the world and that evils are relative to each other.