گورو در رساله های اوپانیشاد

    در این مقاله می کوشیم ضمن بیان مقدمه ای کوتاه پیرامون اوپانیشادها و طرح بسیاری از مسائل فلسفی عرفانی، قلمرو معنایی گورو، اقسام گورو، اوصاف شاگرد و گورو، آداب و تعالیم گورو و نقش آن در منازل سلوک را در تفکر عرفانی اوپانیشادها بحث و بررسی کنیم. پر واضح است که در فلسفه و ادبیات عرفانی شرق یکی از سنن هندویی که در آن حضور گورو بسیار پررنگ است اوپانیشادها می باشد. تا آنجا که اگر بگوئیم اوپانیشادها، رساله هایی پیرامون گفتگوی شاگردان با گورو است سخنی به گزاف نگفته ایم.       در فلسفه ی ودایی، گورو به مثابه ی هر یک از خدایان سه گانه هندویی یعنی برهما، شیوا و ویشنو تصویر شده است. در این متون، گورو بیشتر جنبه عینی دارد. از این رو، اغلب از آن به برهما و ریشی تعبیر می شود، یعنی پیشوایان دینی که حقایق ازلی و اسرار مربوط به آیین قربانی را به نومریدان تعلیم می دهند. اما در تفکر عرفانی اوپانیشادها گورو گاهی جنبه عینی و گاهی جنبه ذهنی دارد. جنبه عینی گورو همان دهیرا و انسان نامشوّش است. این در حالی است که جنبه ذهنی گورو به مرشدی معنوی و راهنمایی درونی اطلاق می شود که پس از طی منازل سلوک در ژرفای وجود نومرید اهل سلوک به ظهور می رسد و هدایت او را بر عهده می گیرد.

The Guru in the Upanishads' Texts

Offering a brief introduction to Upanishads and stating several mystical philosophical issues, the present article seeks to investigate the semantic realm of Guru, types of Guru, the qualities of Guru and his disciples, the rituals and teachings of Guru, and their role in the waystations of mystic journey in the mystical thought of the Upanishads. No doubt, the Upanishads is one of the Hindu traditions in the philosophy and the mystical literature of the East, in which the Guru has a significant presence. So, it is not exaggeration to say that the Upanishads are collections of texts about the Guru's dialogues with his disciples. In Vedic philosophy, the Guru is depicted as each one of three gods of the Hinduism, i.e., Brahma, Shiva and Vishnu. In these texts, the Guru is more with an outer aspect, so he is often interpreted as Brahma and Rishi (sage), that is, the religious leaders who teach the eternal truths and secrets of sacrificial rituals to their new disciples. However, the Guru sometimes is of outer or inner aspect in the authentic philosophy of Upanishads. The Guru's outer aspect is not but the very Dhira and the undisturbed man, whereas the inner aspect of the Guru refers to the spiritual and the inner guide who manifests in the depth of new disciple's existence and guides him, after traversing the waystations of mystic journey.