عالم مثال از منظر میر داماد
|
|
|
|
|
نویسنده
|
حقیقت سهراب
|
منبع
|
پژوهشهاي فلسفي كلامي - 1397 - دوره : 20 - شماره : 2 - صفحه:163 -186
|
چکیده
|
مسئلۀ عالَم مثال، به عنوان عالم متوسط بین عالم مجردات و عالم مادیات از جمله مسائلی است که فیلسوفان مشاء با فیلسوفان اِشراق و حکمت متعالیه اختلافِ نظر دارند. فیلسوفان مشاء، مخالف وجود چنین عالمی بودهاند، امّا فیلسوفان اِشراق و حکمت متعالیه، مدافع وجود عالمِ مثال بوده و در اثبات آن کوشیدهاند. میرداماد بهرغم اینکه وجود عالمِ مثال را عقلاً غیر ممکن دانسته و آن را از ذوقیات شعری میداند، میکوشد تا تفسیری از عالمِ مثال ارائه دهد که مورد پذیرش حکمای اشراقی نیز باشد. او از یکسو با مبنای مشائی، بر امتناعِ عقلی عالمِ مثال و موجودات مثالی تاکید کرده و حالت تعلیقی موجودات مثالی را رد میکند و از سوی دیگر به جهت تاثر و تبعیت از سهروردی در قالب تفسیر خاص، وجود عالمِ مثال را نه به عنوان عالَم مستقل، بلکه به عنوان مرتبۀ اشرف و الطفِ عالم ماده میپذیرد. در این مقاله، ضمن طرحِ نظر محمدباقر استرآبادی (میرداماد) فیلسوف و متکلم برجسته دورهٔ صفویه دربارۀ امکان وجودِ عالمِ مثال و موجودات مثالی، نشان میدهیم که تفسیر خاص میرداماد از عالمِ مثال با قول طرفداران عالمِ مثال ناسازگار بوده و در نهایت، میرداماد از منکران عالمِ مثال بهحساب میآید.
|
کلیدواژه
|
عالَم مثال، سهروردی، صور معلّقه، میرداماد، حکمای مشاء
|
آدرس
|
دانشگاه شهید مدنی آذربایجان, گروه فلسفه و حکمت اسلامی, ایران
|
پست الکترونیکی
|
h.sohrab58@yahoo.com
|
|
|
|
|