تحلیل و بررسی جهان بینی پویشی وایتهد

هستی شناسی و جهان شناسی از جمله مباحث مهم و دیرینه ی فلسفی است که همواره ذهن فلاسفه را به خود مشغول داشته است . دردوره ی جدید ، به ویژه پس از رواج فلسفه انتقادی کانت ، تدریجا مسائل جهان شناسی کنار نهاده شد و توجه عمده متفکران به مسئله معرفت شناسی جلب شد . وایتهد از جمله فیلسوفان و اندیشمندان قرن بیستم است که دوباره به احیای پرسشهای مهم مابعد الطبیعه می پردازد . او هر چند مسائل سنتی مابعدالطبیعه ، مثل وحدت و کثرت ، ثبات و حرکت و زمان و مکان را مطرح میکند ، در ارائه ی راه حل ها برای آنها ، به هیچ وجه در چارچوب فیلسوفان پیشین ، مانند ارسطو ، باقی نمی ماند . ادعای اصلی وایتهد این است که می خواهد بر اساس یافته های ریاضیات ، به ویژه فیزیک جدید ، رویکردی دوباره و نوین به مسائل مهم و سنتی مابعد الطبیعه داشته باشد . وی ماحصل یافته های خود را در جهان بینی ارگانیکی اش سامان می دهد و در این جهان بینی موضوعاتی چون وحدت و کثرت ، ثبات و حرکت و زمان و مکان ، تبیین جدید و دوباره می یابند .