بررسی اثربخشی برنامه آموزشی مراقبت خانواده محور بر دانش مراقبت در منزل مراقبین بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی تحت همودیالیز

 پیش‌زمینه و هدف: اعضای خانواده یکی از اجزای اساسی سیستم مراقبتی بیمارانمبتلا به بیماری مزمن ازجمله نارسایی مزمن کلیوی می‌باشند. آموزش مراقبین و اعضای خانواده می‌تواند کیفیتزندگی بیمار را افزایش داده و از بستری مجدد بیماران پیشگیری نماید. با توجه بهدانش و آگاهی کم مراقبین بیماران همودیالیزی در خصوص مراقبت از بیمار در منزل و اینکهمطالعات اندکی درباره خانواده و مراقبین بیمار انجام شده است، این مطالعه باهدف تعیین اثربخشی برنامه آموزشی خانواده محور بر دانش مراقبت در منزل مراقبین بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی تحت همودیالیز در بیمارستان‌های امام خمینی و طالقانی شهر ارومیه انجام شده است.  مواد و روش‌ها:پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی می‌باشد. تعداد 120 نفر از مراقبین بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی تحت همودیالیزبا روش نمونه‌گیری تصادفی ساده از دو بیمارستان امام خمینی و طالقانی ارومیهانتخاب شدند و در 4 گروه مداخله به روش آموزشکلاسی، آموزش کتابچه‌ای، توام کلاسی و کتابچه‌ای و گروه کنترل طبقه‌بندیشدند. ابتدا میزان دانش مراقبین با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته اندازه‌گیریشد، سپس برنامه آموزشی مراقبت از بیمار همودیالیزی در منزل به مراقبین آموزش دادهشد و پس از دو ماه مجدداً دانش مراقبین با استفاده از همان پرسشنامه ارزیابی شد.داده‌های گردآوری‌شده با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی از طریق نرم‌افزار spssv16 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها:نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که میانگین نمرات نمونه‌های مطالعه در هر 4 بعد درهر چهار گروه قبل از مداخله تفاوت معنی‌داری ندارد. تفاضل میانگین نمرات نمونه‌های موردمطالعه نشان داد که دانش مراقبین گروه‌های مداخله در هر چهار بعد بعد از اجرای مداخله نسبت به گروه کنترلافزایش بیشتری یافته است و این افزایش در همه ابعاد بعد از انجام مداخله ازنظرآماری معنی‌دار بود (p=0.05). همچنین تفاضل میانگین نمرات دانش کلینمونه‎های موردمطالعهنشان داد که میانگین نمرات دانش کلی در بین همه گروه‌ها بعد از انجام مداخله افزایشیافته است که این افزایش کلی ازنظر آماری معنی‌دار بود (p=0.000 ).  بحث و نتیجه‌گیری: با عنایت بهنتایج پژوهش حاضر می‌توان این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که آموزش مراقبت خانواده محوردر ارتقاء دانش مراقبین بیماران همودیالیزی موثر واقع می‌گردد و مراقبت خانوادهمحور می‌تواند زمینه را جهت بهبود جسمی و روحی بیماران مبتلا به نارسایی کلیویفراهم کرده و راهگشای افزایش کیفیت زندگی بیماران باشد.

ASSESSMENT THE EFFECT OF FAMILY CENTERED CARE EDUCATIONAL PROGRAM ON HOME CARE KNOWLEDGE AMONG CARE GIVERS OF PATIENTS WITH CHRONIC RENAL FAILURE UNDER HEMODIALYSIS

ASSESSMENT THE EFFECT OF FAMILY CENTERED CAREEDUCATIONAL PROGRAM ON HOME CARE KNOWLEDGE AMONG CARE GIVERS OF PATIENTS WITHCHRONIC RENAL FAILURE UNDER HEMODIALYSISReceived: 4 Feb, 2015 Accepted:10 May, 2015AbstractBackground Aims: Family members are one of theessential components of care for patients with chronic diseases such as chronicrenal failure. Training caregivers and family members can increase patientsquality of life and prevent readmission of them. this study aimed to determinethe effectiveness of family centered care educational programs on home careknowledge of caregivers of patients with chronic renal failure undergoinghemodialysis in urmia Imam Khomeini and Taleghani Hospitals.Materials Methods: This study is a quasiexperimentalstudy. Total of 120 caregivers of patients with chronic renal failureundergoing hemodialysis with simple random sampling in Taleghani and ImamKhomeini Hospital were chosen. And were classified to the fourgroup including: class education, booklet education, booklet and classeducation and the control group. At first step caregivers knowledge wasmeasured using a researcher made questionnaire, then home care program forcaring hemodialysis patients was conducted for caregivers, and After two monthscaregivers knowledge was assessed using the same questionnaire. Collected datawere analyzed using descriptive and analytical statistical procedures and bySPSS v16 software.Results: The results of the study showed that the mean scores inall dimensions in each group before the intervention was not significantlydifferent. mean scores differences between thesamples Showed that experimental groups caregivers Knowledge mean scores in alldimensions after the intervention was greater than control group. And thisincrease in all dimensions after the intervention was statisticallysignificant. General knowledge scores differences samples Showed that Generalknowledge mean scores among all groups increased after the intervention. Thisincrease in General knowledge was statistically significant (P=0/000).Conclusion: Considering the results of thisstudy it can be concluded that familycentered care education is effective inpromotion knowledge of hemodialysis patients caregivers. Familycentered carecan improve the physical and psychological aspect of patients with renalfailure and enhance the quality of life for patients.Key words: Familycentered care education, knowledge, caregiver, chronic renal failure,hemodialysisAddress: School of Nursing and Midwifery, Urmia University of MedicalSciences, Urmia, IranTel: (+98) 44327549614Email: Saeed.saheli@yahoo.com