تبیین فرایند حمایت اجتماعی درک شده در بیماران دچار نارسایی مزمن کلیه تحت همودیالیز: یک مطالعه کیفی

پیش زمینه و هدف: یکی از پیش بینی کننده های سلامت روان، حمایت اجتماعی درک شده است که مفهوم آن به ارزیابی شناختی فرد از محیطش و سطح اطمینان فرد به اینکه در صورت لزوم کمک و حمایت در دسترس خواهد بود متمرکز و مفهومی مهم در بیماری های مزمنی چون نارسایی مزمن کلیوی منجر به همودیالیز است، با توجه به اینکه مطالعات چندانی در زمینه این مفهوم در افراد همودیالیزی در ایران انجام نشده است؛ بنابراین ادراک این مسئله بر اساس تجارب کسانی که مدتی تحت درمان با همودیالیز قرار داشته اند، می تواند به متصدیان بهداشت و درمان ازجمله پرستاران در تمامی سطوح بهداشتی، درمانی و بازتوانی در ارائه خدمات هدفمند و با کیفیت بهتر یاری نماید. هدف از این مطالعه تبیین فرایند حمایت اجتماعی درک شده در بیماران همودیالیزی است. مواد و روش ها: این مطالعه یک پژوهش کیفی از نوع نظریه پایه است که 32 نفر از مشارکت کنندگان بر اساس نمونه گیری هدفمند از بین افراد مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی تحت درمان با همودیالیز، اعضای خانواده و پزشکان، پرستاران و مسئولینی که در انجام حمایت اجتماعی برای بیماران نقش داشتند، مورد مطالعه قرار گرفتند. مصاحبه های فردی به مدت زمان 65-20 دقیقه و در دفعات 31 بار برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. مکالمات مشارکت کنندگان ضبط و کلمه به کلمه بر روی کاغذ پیاده شده و تجزیه وتحلیل داده ها به روش تحلیل محتوای کیفی انجام گرفته است. یافته ها: پنج طبقه مربوط به حمایت اجتماعی درک شده در بیماران همودیالیزی از مفاهیم استخراج شد: 1 تهدیدات درک شده ناشی از مشکلات ناشی از همودیالیز 2 جستجو برای حمایت اجتماعی 3 حمایت اجتماعی در دسترس 4اعتقادات و ارزش ها 5 دستیابی به حمایت درک شده بر مبنای پذیرش واقعیات موجود. بحث و نتیجه گیری: شناسایی عوامل موثر بر حمایت اجتماعی و روند دستیابی به آن می تواند به اصلاح باورهای غلط و کمک های موثر و دادن اطلاعات و آموزش های مناسب به مددجویان و خانواده آنان منجر و باعث توانمندسازی بیماران و همراهان و مشارکت موثرترشان در کاهش مشکلات ناشی از ماهیت بیماری و عوارض ناشی از آن شود. این کار، نیازمند همراهی مددجویان و تمامی افرادی است که به نحوی در رابطه اجتماعی و درمانی با آنان قرار می گیرند.

A QUALITATIVE STUDY OF HEMODIALYSIS PATIENTS’ EXPERIENCE OF PERCEIVED PERSONAL SOCIAL SUPPORT

A QUALITATIVE STUDY OF HEMODIALYSIS PATIENTSrsquo EXPERIENCE OF PERCEIVED PERSONAL SOCIAL SUPPORT Aghakhani N[1], Sharif F [2]*, Molazem Z[3], Habibzadeh H[4] Received: 14 May , 2014 Accepted:16 Jul , 2014 Abstract Background Aims: Chronic renal failure disease is considered as one of the highest causes for mortality rate in Iran that affects on physical, psychological and social health aspects of patients. Various treatments like hemodialysis prolong the life of these patients, but they must tolerate many complications in many aspects. Due to the interactional and cultural nature, social support sounds to be vital and necessary to be investigated in patients. The aim of this study was to highlight perceived personal social support in hemodialysis wards as experienced by patients with chronic renal failure. Materials Methods: A grounded theory approach was used in this qualitative research. Key informants were 22 patients who were treated by hemodialysis. Three nurses, 4 general practitioners, a specialist and two family members participated in the study, and they were interviewed from April to September 2012. Interviews were guided to unveil the perception of the drastic changes in their existence, needs for social support for the disease complications, and hemodialysis as a treatment process. Purposive sling was done up to data saturation. Data analysis was done based on Strauss and Corbin method. Constant comparison analysis was done until data saturation.Results: The research results appeared in 3 steps. In the first step, five main themes from 993 first codes were explored based on the meaning of general themes including ldquo threats caused by disease and hemodialysis quot , ldquo searching for a social supportquot , ldquo attained social supportrdquo , ldquo subjective values and beliefsrdquo , and quot acquired social supportquot . Conclusion: The qualitative research completed our knowledge about patientsrsquo needs and problems for social support. This issue reveals many problems for supporting the patients that are experienced by health team members, family members and social organizations. The findings reveals that individual experiences must be considered if social support should be done, and if health providers and policy makers consider these items in health facilities. Key words: hemodialysis, experiences, perceived, personal, social support, qualitative study, Iran. Address: Community Based Psychiatric Care Research Center, Faculty of Nursing and Midwifery, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran. PO Box: 713451359. Tel: (+98)7116474250 Email: fsharif@gmail.com [1] Ph.D, Assistant Professor, Department of Nursing Faculty of Nursing and Midwifery, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran. [2] Professor, Community Based Psychiatric Care Research Center, Department of Mental Health Nursing, Faculty of Nursing and Midwifery, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran. [3] Assistant Professor, Department of Nursing Faculty of Nursing and Midwifery, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran. [4] Assistant Professor, Department of Nursing Faculty of Nursing and Midwifery, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran.