بررسی عوامل خطر موثر در ایجاد بیماری عروق محیطی در بیماران تحت همودیالیز

پیش زمینه و هدف: شایع ترین سبب شناسی بیماری عروق محیطی تصلب شرایین می باشد با افزایش سن جمعیت میزان بروز بیماری عروق محیطی نیز افزایش می یابد. بیماری عروق محیطی بخش مهمی از عوارض بیماری مزمن کلیه را تشکیل می دهد که منجر به آمپوتاسیون و جراحی های مشابه می شود و همچنین معلولیت هایی را برای فرد بیمار به همراه دارد. علیرغم وجود عوامل خطرساز عروقی مانند فشارخون، دیابت، سن، سیگار و هیپر لیپیدمی در بیماران دارای نارسایی مزمن کلیه حتی بعد از حذف این عوامل نیز یک رابطه مستقل قطعی بین بیماری عروق محیطی و نارسایی مزمن کلیه وجود دارد. اندازه گیری (ankle brachial index) abi یک روش ساده و غیرتهاجمی است که می توان در مراکز سرپایی از آن برای تشخیص بیماری عروق محیطی استفاده نمود. در صورت تشخیص نارسایی کلیه، با اندازه گیری abi می توان موارد تحت بالینی را به طور موثر تشخیص داد که این گروه بیشترین نفع را از مداخلات درمانی و آموزشی در مورد بیماری عروق محیطی را می برند. مواد و روش ها: تمامی بیماران مراجعه کننده به مرکز دیالیز بیمارستان طالقانی شهرستان ارومیه به عنوان جمعیت موردمطالعه و به همین تعداد بیماران نیز به عنوان گروه کنترل از بخش قلب و داخلی بیمارستان طالقانی شهرستان ارومیه انتخاب و پرسشنامه تکمیل گردید. برای این منظور اندکس abi را در هر بیمار تعیین و در پرسشنامه های مربوطه درج شد. برای اندازه گیری فشارخون از فشارسنج جیوه ای ریشتر ساخت آلمان استفاده گردید. پرسشنامه های تکمیل شده جمع آوری و سپس فراوانی و فراوانی نسبی شاخص های داده شده به صورت جدول و نمودار ارائه گردید. اطلاعات حاصل پس از پردازش با نرم افزار آماری spss نسخه 18 مورد آنالیز قرار گرفت. یافته ها: کل جمعیت موردمطالعه 386 نفر بودند که 193 نفر بیمار دیالیزی و 193 نفر گروه کنترل بودند. میانگین سنی 17/17± 55/27 که حداقل 3 و حداکثر 88 سال داشتند. 54درصد از بیماران مذکر و 46درصد مونث بودند،2/19درصد سابقه دیابت و 35/5درصد مبتلا به فشارخون بالا و 6/2درصد هیپرکلسترولمی و 23/8درصد هیپرتری گلیسیریدمی داشتند، 3درصد سابقه cva و 26/7درصد مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب و 23/1 درصد سیگاری بودند. نتایج حاصله نشان داد که 15درصد جمعیت مبتلا به بیماری عروق محیطی بودند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه پیشنهاد می گردد ارزیابی abi به عنوان یک شاخص مهم در معاینات روتین بیماران دیالیزی مدنظر پزشکان باشد. همچنین پیشنهاد می شود نسبت به کنترل فشارخون و پروفیل های چربی بیماران دیالیزی در ویزیت های ماهیانه اهمیت خاصی داده شود و در صورت اختلال در هرکدام از شاخص های فوق اقدام درمانی مناسب اتخاذ گردد تا از عوارض ناشی از بیماری عروق محیطی در این بیماران جلوگیری شود.

EVALUATION OF THE EFFECTIVE RISK FACTORS FOR PERIPHERAL VASCULAR DISEASE IN HEMODIALYSIS PATIENTS

EVALUATION OF THE EFFECTIVE RISK FACTORS FOR PERIPHERAL VASCULAR DISEASE IN HEMODIALYSIS PATIENTS KHademVatan K[1], Rahmani AR[2]*, Ghasemi S[3], Ahangary H [4], Mehrpooya M[5] Received: 5 Jul , 2014 Accepted: 3 Sep , 2014 Abstract Background aims: Peripheral Vascular Disease (PVD) constitutes an important part of Chronic Renal Failure (CRF) complications leading to utation and similar surgical operations it also precipitates some disabilities for patients, despite the presence of cardiovascular risk factors such as hypertension, diabetes mellitus, aging, smoking and hyperlipidemia in CRF patients. Even with the removal of these factors, there is an independent and definite association between PVD and CRF. Measurement of AnkleBrachial Index (ABI) is a simple and noninvasive method which can be used for diagnosing PVD in outpatient centers. In such centers, by detecting the renal failure, the subclinical cases can be diagnosed effectively later on these groups would have more benefits from treatment and educational interventions. Materials Methods: All of the patients referred to Urmia Taleghani university hospital and the equal number of them from cardiac and medical wards of the same hospital were chosen as case and control groups which totally formed the study population, and then the researcher has made the subjects to fill the questionnaires. For this reason the ABI of each patient were measured and included in questionnaires. A German made Richter mercury manometer used for blood pressure measurement. Then the completed questionnaires were collected and the abundance and relative abundance indices are presented in tables and graphs. Results: The total study population were 386 people (193 hemodialysis and 193 control patients), the collected data were processed and analyzed by SPSS software version 18, and after determination of central and dispersion indices, the comparison of Means by independent T , comparison of proportions by chisquare and determination of relationship by Pearson Correlation Coefficient tests were carried out. The following results were obtained: Mean age of the sles was 55.27 17.17 which minimum 3 and maximum 88 years old, %54 male and %46 females, %19.2 had a history of diabetes, %35.5 were hypertensive, %6.2 had hypercholesterolemia and %23.8 had hypertriglyceridemia, %3 had a history of CVA, %26.7 had CAD and %23.1 of them were smokers. The obtained results also showed that %15 of the study population had PVD. Conclusion: According to the results of this study we suggest that ABI measurement must consider as an important indicator in routine examinations of the doctors. Paying more attention to the blood pressure, lipid profiles in monthly visits of the patients, and if there is any distribution in the above mentioned indicators, appropriate medical decision making must be done to avoid complications of PVD in these patients. Keywords: chronic renal failure, peripheral vascular disease, hemodialysis patient Address: Faculty of Nursing and Midwifery, University of Medical Sciences, Urmia, Iran Tel: (+98)4432754961 Email: alirezarahmani2003@yahoo.com [1]Cardiologist, Echocardiography fellowship, Associate Professor Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran [2] Master of Nursing, Lecturer, School of Nursing and Midwifery, University of Medical Sciences, Urmia, Iran (Corresponding Author) [3]Bachelor of Nursing, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran [4] General practitioner, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran [5] Cardiologist, Assistant Professor, Imam Khomeini, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran