نقش الگوی اعتقاد بهداشتی در انجام آزمایش پاپ اسمیر زنان روستایی

پیش زمینه و هدف: سرطان دهانه رحم شایع ترین بدخیمی زنان و دومین سرطان شناخته شده در زنان جهان هست که تنها روش توصیه شده جهت غربالگری آن آزمایش پاپ اسمیر هست. هدف از این بررسی تعیین عملکرد زنان روستایی تحت پوشش خانه های بهداشت شهرستان شفت در رابطه با انجام آزمایش پاپ اسمیر با استفاده از الگوی اعتقاد بهداشتی بوده است. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفیتحلیلی بر روی 205 زن ازدواج کرده روستایی تحت پوشش خانه های بهداشت با روش نمونه گیری دومرحله ای انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای روا و پایا شامل متغیرهای دموگرافیک، آگاهی و سازه های مدل اعتقاد بهداشتی بود. داده ها با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی (کای دو، من ویتنی و رگرسیون لجستیک) در نرم افزار spss18 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: 66/88 درصد از زنان حداقل یک بار سابقه انجام آزمون پاپ اسمیر داشتند. تفاوت معنی داری در میانگین نمره آگاهی و سازه های شدت، منافع، موانع، خودکارآمدی درک شده و سابقه خانوادگی میان افراد با و بدون سابقه انجام تست پاپ اسمیر وجود داشت (0/05>p). با استفاده از رگرسیون لجستیک، سابقه خـانوادگی انجام پاپ اسمیر (023/0p=، 270/4116/1 ci=95%، 183/2or=)، آگاهی (01/0p=، 184/1024/1 ci=95%، 101/1or=)، شدت (023/0p=، 958/0 561/0 ci= 95%، 733/0 or=) و منافع درک شده (008/0p=، 670/1079/1 ci=95%، 343/1or=) به عنوان پیش بینی کننده های نهایی رفتار تعیین شدند. بحث و نتیجه گیری: سازه های شدت و منافع درک شده و نیز سابقه خانوادگی انجام آزمایش پاپ اسمیر مهم ترین پیش بینی کننده های رفتارمی باشند که لازم است در طراحی برنامه های آموزشی محور توجه قرار گیرند.

THE EFFECT OF HEALTH BELIEF MODEL ON RURAL WOMEN'S PAP SMEAR TEST

The Effect of Health Belief Model on Rural WOMEN'S PAP smear testKasmaei P[1], Bab Eghbal S[2]*, Atrkar Roshan Z[3], Estebsari F[4], Mehrabian F[5], Karimi M[6] Received: 19 Apr , 2014 Accepted: 21 June , 2014 Abstract Background Aim: Cervical cancer is the most prevalent, malignant female disease, and it is the second recognized cancer in women, all over the world. Pap smear test is the only recommended method for screening cervical cancer. The aim of this study was to determine the performance of rural women in the Health Houses of Shaft city in relation to the Pap smear test by using Health Belief Model. Materials Methods: A descriptiveanalytical study was carried out on 205 rural married women referring to the Shaft Health Houses using twostage sling method. Data collection tool was a valid and reliable questionnaire including demographic variables, knowledge and Health Belief Model constructs. The data were analyzed by using descriptive statistics, Chisquare, MannWhitney U and Logistic Regression tests (SPSS 18 software). Results: 66.88% of the women had at least once Pap smear test. There was significant differences between scores of knowledge and constructs such as severity, benefits, barriers, perceived selfefficacy and family history among persons with and without Pap smear test (p<0.05). Family history of Pap smear (OR= 2.183, 95% CI=1.1164.270, P=0.023), knowledge (OR= 1.101, 95% CI=1.0241.184, P=0.010), perceived severity (OR=0.733, 95% CI=0.5610.958, P=0.023) and perceived benefits (OR= 1.343, 95% CI=1.0791.670, P=0.008) were determined as predictors of behavior, using Logistic Regression. Conclusion: Constructs such as severity, perceived benefits and family history of Pap smear test are important predictors, which are necessarily to be considered in designing educational programs. Key words: Health Belief Model, Pap smear, Cervical Cancer, Rural Women Address: School of Health, Guilan University of Medical Sciences. Shahid Siadaty street. Namju boulevard, Rasht, Iran. Tel: (+98)09111343672 Email: sedigheh.eghbal@yahoo.com [1] Instructor, Department of Health Education Promotion, School of Health, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran and PhD Student of Health Education Promotion in Tarbiyat Modarres University. [2] MSc student, Department of Health Education Promotion, School of Health, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran. (Corresponding Author) [3] Instructor, Department of Social Medicine, School of Medical, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran and PhD Student of Biostatistics in Tarbiyat Modarres University. [4] Instructor, Department of Health Education Promotion, School of Health, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran and PhD Student of Health Education Promotion in Tehran University. [5] Associate professor, School of Health, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran. [6] Assistant Professor, School of Health, Arak University of Medical Sciences, Arak, Iran.