فرآیند قطع ارتباط رابطین بهداشت با مراکز مجری برنامه رابطین

پیش زمینه و هدف: رابطین بهداشت در حقیقت حلقه ارتباطی بین مردم و کارکنان حوزه سلامت هستند و داوطلبانه در تامین سلامتی جامعه مشارکت می‌نمایند. با توجه به اهمیت حضور آنان و افزایش روند قطع ارتباط رابطین بهداشت، این مطالعه با هدف تبیین نظرات ایشان و مربیان آنان درخصوص فرآیند قطع ارتباط رابطین بهداشت با مراکز مجری برنامه در دانشگاه علوم پزشکی اراک انجام شده است. مواد روش کار: این مطالعه یک مطالعه کیفی از نوع تحلیل محتوا است و ابزار جمع آوری داده‌ها بحث متمرکز گروهی و مصاحبه عمیق فردی (نیمه ساختار یافته) است که با سه گروه از افراد شامل رابطین بهداشت شاغل، قطع همکاری کرده و مربیان آنان انجام و دیدگاه آنان در مورد علل قطع ارتباط رابطین سوال شد. جلسات تا اشباع نظرات افراد ادامه یافت. در مجموع 14 جلسه مصاحبه متمرکز گروهی و پنج جلسه بحث عمیق فردی بر اساس نمونه گیری مبتنی بر هدف انجام شد و برای تجزیه تحلیل از روش تحلیل محتوا و مقایسه‌ای استفاده شد.یافته‌ها: 328 کد اولیه براساس بررسی محتوای داده‌ها طی مصاحبه و یادداشت برداری مربوطه بدست آمد و با در نظر گرفتن همپوشانی کدها و ادغام آن‌ها 81 کد حاصل شد و در روند بررسی این کدها سه درون مایه شکل گرفت. که در این مقاله به درون مایه سنجش موقعیت پرداخته می‌شود. از این مفهوم سه طبقه اصلی شامل واکنش‌ها، باورهای شخصی و موقعیت فردی–خانوادگی استخراج شد. طبقه اصلی واکنش‌ها به دو طبقه فرعی تیم بهداشتی درمانی و خانواده- جامعه که هر یک از طبقات فرعی مذکور به دو زیر طبقه فرعی باز دارنده و حمایت کننده تقسیم شدند. طبقه اصلی باورهای شخصی به دو طبقه فرعی شامل روانی و مذهبی که هر یک شامل یک زیر طبقه فرعی به نام حمایت کننده گردید. طبقه اصلی موقعیت فردی – خانوادگی نیز به دو طبقه فرعی شامل عوامل فردی و عوامل خانوادگی تقسیم شد که هر یک شامل دو زیر طبقه فرعی بنام‌های بازدارنده و حمایت کننده شدند. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد مهم‌ترین دلایل قطع همکاری رابطین از نظر اکثریت افراد مهاجرت، ازدواج، زایمان، اشتغال، ادامه تحصیل، بیماری، فاصله زیاد منزل تا مراکز، برخورد بد کارکنان مراکز بهداشتی، مردم و عدم توجه مسیولین به مشکلات ایشان است. بیان انتظارات از رابطین در هنگام انتخاب آنان می‌تواند در ماندگاری آنان تاثیر زیادی داشته باشد. همچنین برگزاری نشست‌های نمایندگان رابطین با مسیولین به منظور بیان مشکلات و ارایه راهکارها، برگزاری مراسم و فراهم نمودن بستر مناسب از طریق جذب منابع مالی جهت حمایت از برنامه رابطین و تقدیر از ایشان می‌تواند در افزایش حضور و ارتقا برنامه رابطین بهداشت موثر باشد.