بررسی تاثیر مداخله آموزشی تئوری محور برای مدیریت وزن در دوره پیش از بارداری

پیش‌زمینه و هدف: مشکلات مربوط به باروری و پیامدهای نامطلوب بارداری در زنان چاق/اضافه‌وزن افزایش می یابد. ازآنجاکه کاهش وزن در بارداری امکان پذیر نیست، دوره پیش از لقاح بهترین زمان مداخله جهت کاهش وزن است. لذا مطالعه حاضر باهدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی در دوره پیش از بارداری جهت مدیریت وزن زنان مراجعه‌کننده به مراکز جامع سلامت شهر بوکان انجام شد.مواد و روش کار: این کارآزمایی بالینی بر روی 68 نفر از زنان، انجام گرفت. شرکت‌کنندگان به روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. پیش‌آزمون با استفاده از پرسشنامه برای هر دو گروه انجام شد. پس از اجرای چهار جلسه مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی در گروه مداخله، یک ماه و سه ماه بعد، پرسشنامه پس‌آزمون در هر دو گروه تکمیل گردید. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آزمون t مستقل برای مقایسه میانگین نمرات بین دو گروه، جهت مقایسه نسبت‌ها از آزمون کای دو و آنالیز واریانس اندازه‌گیری‌های مکرر در نرم‌افزار spss نسخه 17 در سطح معنی‌داری 0.05> p استفاده گردید. یافته‌ها: دو گروه قبل از مداخله ازنظر مشخصات دموگرافیک و میانگین سازه‌های مدل تفاوت آماری معنی‌دار نداشتند. یک ماه بعد از مداخله، میانگین نمرات منافع درک شده، شدت درک شده، حساسیت درک شده راهنمای عمل و خودکارآمدی در دو گروه تفاوت آماری معنی‌دار داشتند (0.05>p). سه ماه بعد از مداخله، میانگین نمرات تمام سازه‌های مدل در دو گروه، تفاوت آماری معنی‌داری با یکدیگر داشتند (0.05>p). این در حالی است که در مورد میانگین نمایه تودە بدنی زنان بعد از مداخله در دو گروه، تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (p>0.05).بحث و نتیجه‌گیری مدل اعتقاد بهداشتی مدل مناسبی برای مداخله جهت تغییر رفتارهای مرتبط با مدیریت وزن زنان با اضافه‌وزن یا چاق در دوره پیش بارداری است.

the effect of theory-based educational intervention for weight management in the pre-pregnancy period

background & aims: fertility problems and adverse pregnancy outcomes increase in obese / overweight women. because weight loss is not possible during pregnancy, pre-pregnancy period is the best time to intervene to lose weight. therefore, this study aimed to investigate the effect of educational intervention based on the health belief model on weight management behaviors of women in the pre-pregnancy period referred to comprehensive health centers in bukan city. materials & methods: this clinical trial study was performed on 68 women. participants were selected by multi-stage sampling method and randomly divided into intervention and control groups. the pre-test was done using a questionnaire for both groups. after implementing four educational intervention sessions based on the health belief model in the intervention group, the post-test questionnaire was completed one month and three months later in both groups. data were analyzed in spss software ver. 17.0 using descriptive (mean and standard deviation) and inferential (independent t-test, the chi-square test, and analysis of variance of repeated measurements) statistics. the p<0.05 was considered significant. results: before the intervention, the groups had no significant difference in terms of demographic characteristics and the mean of the model constructs. there were significant differences between intervention and control group one month after intervention in terms of mean scores of perceived benefits, perceived severity, perceived sensitivity of practice guidelines, and self-efficacy (p<0.05). the mean scores of all model structures in the two groups were statistically different three months after the intervention (p<0.05). however, no significant difference was observed regarding the mean bmi of the women after intervention between the groups (p>0.05).conclusion: the health belief model is a suitable intervention model to change behaviors related to weight management of overweight/obese women in the pre-pregnancy period.