بررسی عوامل پیش‌بینی کننده قصد مصرف میوه و سبزی در دانش آموزان دوره اول متوسطه بر اساس سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده

پیش‌زمینه و هدف: مصرف مقادیر مناسب میوه و سبزیجات در رژیم غذایی روزانه یکی از راهکارهای مهم پیشگیری از بیماری‌ها و ارتقای سطح سلامتی به‌ویژه در دوره نوجوانی است. هدف این مطالعه، بررسی و تبیین ابعاد روان‌شناختی مصرف میوه و سبزیجات با به‌کارگیری تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده در دانش‌آموزان دوره اول متوسطه بود.مواد و روش کار: مطالعه حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بود که با مشارکت 416 نفر از دانش‌آموزان دوره اول متوسطه شهر خوی در سال 1398 انجام گرفت. نمونه‌گیری به روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای بود. ابزار گردآوری داده‌های این مطالعه پرسش‌نامه‌ای مشتمل بر مشخصات دموگرافیک، سوالات مرتبط با سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده و سوالاتی در ارتباط با میزان مصرف میوه و سبزی در طول روز بود. داده‌ها با استفاده روش‌های آماری توصیفی و استنباطی (فراوانی، میانگین، انحراف معیار، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی) در نرم‌افزار spss با نسخه 22 تجزیه‌و‌تحلیل شد.یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میزان مصرف میوه و سبزی در بین دانش‌آموزان در حد نامطلوب برای سلامتی و به میزان مصرف میوه 0.41 واحد و سبزیجات 0.77 واحد جمعاً 1.18 واحد در روز محاسبه شد. همچنین نتایج مطالعه نشان داد که از بین سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده، سازه نگرش و کنترل رفتاری درک شده مهم‌ترین پیش‌بینی کننده قصد رفتار مصرف میوه و سبزیجات با واریانس تغییر 23 درصد در بین دانش‌آموزان بودند.نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه به‌واسطه به‌کارگیری توسط ارائه‌دهندگان خدمات سلامت در برنامه‌ریزی، طراحی مداخلات آموزشی و تعیین استراتژی‌های مناسب در جهت افزایش مصرف میوه و سبزی و به دنبال آن کنترل و پیشگیری از اضافه‌وزن و چاقی در کودکان، می‌تواند مفید واقع شود.

INVESTIGATING THE PREDICTORS OF INTENTION TO CONSUME FRUITS AND VEGETABLES IN JUNIOR HIGH SCHOOL STUDENTS BASED ON THE STRUCTURES OF THE THEORY OF PLANNED BEHAVIOR

Background Aims: Consumption of appropriate amounts of fruits and vegetables in the daily diet is one of the most important strategies to prevent disease and improve health, especially in adolescence.The purpose of this study was using the theory of planned behavior (TPB) to explain intent to consume fruits and vegetables among secondary school students.Materials Methods: This descriptiveanalytical (crosssectional) study was conducted on 416 secondary school students selected using multistage cluster sampling in the city of Khoy in 2019. Data collection instrument was a threepart questionnaire including students #39; characteristics; students #39; beliefs toward fruits and vegetables based on the TPB with; and the amount of daily consumption of fruits and vegetables. The collected data were analyzed using descriptive and analytical tests, Pearson rsquo;s correlation coefficient and linear regression in the SPSS (version 22.0).Results: The results of this study showed that the consumption of fruits and vegetables among students was unfavorable for health and the consumption of fruits was 0.41 units and vegetables 0.77 units in total 1.18 units per day. In addition, the findings indicated that students #39; attitude and perceived behavioral control (P<0.001) had a statistically significant association with intent to consumption of fruits and vegetables, and those constructs explained 23% of variance of students #39; intention.Conclusion: Among the variables related to the TPB, attitude and perceived behavioral control were effective factors on students #39; intention toward consumption of fruits and vegetables. Hence, by using the present findings, health care providers can plan, implement and evaluate suitable interventions to reduce the consumption of fruits and vegetables in students.