تاثیر آموزش توانمندسازی مادران بر پیشگیری از عارضه التهاب مخاط دهان در کودکان تحت شیمی‌درمانی

پیش‌زمینه و هدف: عارضه التهاب مخاط دهان یکی از عوارض جانبی شایع شیمی‌درمانی می‌باشد که بر پذیرش و تداوم درمان از سوی مددجو موثر است لذا شناخت این عارضه و راه‌های پیشگیری از آن در بهبود، سیر درمان و جلوگیری از بستری شدن‌های مکرر و بقاء این بیماران کمک‌کننده است. این مطالعه باهدف تعیین تاثیر آموزش توانمندسازی مادران بر پیشگیری از عارضه التهاب مخاط دهان در کودکان تحت شیمی‌درمانی انجام شده است.مواد و روش کار: مطالعه حاضر از نوع کارآزمایی بالینی است که بر روی 40 نفر از مادران دارای کودک 1 تا 12 ساله تحت شیمی‌درمانی در دو گروه مورد و کنترل در بیمارستان فوق تخصصی کودکان بهرامی تهران در سال 1396 انجام گرفته است. مادرانی که دارای شرایط ورود به مطالعه بودند به روش غیر تصادفی در دسترس انتخاب شدند و به روش تصادفی 20 نفر در گروه مورد و 20 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. در گروه مورد آموزش‌های لازم بر اساس راهنمای بالینی در 5 جلسه بر طبق الگوی توانمندسازی در 4 گام انجام گردید. ابزار استفاده‌شده در این پژوهش پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و چک‌لیست علائم و نشانه‌های عوارض حاد و شایع شیمی‌درمانی در کودکان بوده پایایی چک‌لیست با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ برای کل ابزار 0.88 در نظر گرفته شد. داده‌های حاصل از چک‌لیست‌ پژوهشگر ساخته در 3 مرحله هفته‌های دوم، چهارم و هشتم بعد از مداخله جمع‌آوری شد و در تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار spss ویرایش 22 استفاده گردید.یافته‌ها: میانگین عارضه التهاب مخاط دهان بعد از مداخله در گروه مورد کم‌تر از گروه کنترل بوده میانگین بروز عارضه التهاب مخاط دهان قبل از مداخله، هفته دوم، چهارم و هشتم بعد از مداخله به ترتیب 1.55±1.73، 0.27±1.32، 0.23± 1.57، 0.18±1.55 بود. نتیجه آزمون کوکران موید کاهش قابل‌توجه در میزان بروز عارضه التهاب مخاط دهان در بعد از مداخله می‌باشد (p <0.05) درصورتی‌که در گروه کنترل بین میزان بروز عارضه التهاب مخاط دهان قبل از مداخله و بعدازآن تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد ( p >0.05) همچنین در مقایسه گروه مورد و کنترل ازلحاظ میزان بروز عارضه التهاب مخاط دهان نتایج نشان داد عارضه التهاب مخاط دهان در گروه مورد کم‌تر از گروه کنترل بوده است.بحث و نتیجه‌گیری: برنامه توانمندسازی می‌تواند به مادران در کشف واقعیت، افزایش آگاهی و توانایی، مهارت و تفکر انتقادی کمک نماید و درنتیجه باعث پیشگیری از عارضه التهاب مخاط دهان در کودکان تحت شیمی‌درمانی گردد و نقش بسزایی در زمینه خودمراقبتی به‌طور مستقل داشته باشد. می‌توان از این الگو در بیماری‌های مزمن دیگر کودکان نیز استفاده نمود.