بررسی اثر آموزش بر رفتارهای سلامت دهان و دندان بیماران دیابتی

چکیدهمقدمه: افراد دیابتی به دلیل اختلالات سیستمیک در برابر بیماری‌های پریودنتال و پوسیدگی دندان آسیب‌پذیرند. ضروری است بیماران دیابتی نسبت به اهمیت رعایت رفتارهای خودمراقبتی سلامت دهان و دندان آگاهی داشته باشند. هدف مطالعه‌ی حاضر تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر رفتارهای خودمراقبتی سلامت دهان و دندان در بیماران دیابتی بود.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر یک مطالعه مداخله‌ای شاهددار تصادفی بود. 150 بیمار دیابتی با روش نمونه گیری تصادفی از بین کل بیماران دیابتی تحت پوشش یک مرکز دیابت شهر قزوین انتخاب شدند. گروه‌های تجربی و کنترل پرسش‌نامه‌ها را (اطلاعات دموگرافیک، 26 سوال (theory of planned behavior (tpb و مقیاس یادآوری 7 روز قبل استفاده از نخ و مسواک) قبل و 30 ماه بعد از جلسات آموزشی تکمیل کردند. مداخله آموزشی در 3 جلسه 45-30 دقیقه‌ای و به صورت بحث گروهی در گروه تجربی اجرا شد. داده‌ها در نرم‌افزار spss نسخه 20 و با آزمون‌های کای اسکویر، t مستقل و زوجی، من ویتنی و ویلکاکسون آنالیز شد.(05/0 = ?)یافته‌ها: افزایش معنادار در میانگین آگاهی (از 7/1 ± 5/4 به 2/2 ± 6/9)، نگرش (از 6/4 ± 4/19 به 1/6 ± 0/33)، هنجارهای انتزاعی (از 9/1 ± 2/10 به 7/2 ± 7/16)، کنترل رفتاری درک شده (از 0/3 ± 8/10 به 3/3 ± 5/15) و قصد (از 9/0 ± 3/4 به 2/1 ± 4/9) مشاهده شد (001/0 > p value). دفعات مسواک زدن (از 3/0 ± 03/1 به 3/0 ± 6/1) و استفاده از نخ دندان (از 18/0 ± 4/0 به 2/0 ± 7/0) گروه تجربی نیز بهبود یافت (001/0 > p value).نتیجه‌‌گیری: نتایج مطالعه‌ی حاضر بر اثربخشی مداخله آموزشی تیوری محور بر ارتقای رفتارهای خودمراقبتی مرتبط با سلامت دهان و دندان در بیماران دیابتی تاکید می‌کند. توجه به سلامت دهان و دندان در بیماران دیابتی، کاربرد مداخلات آموزشی با تکیه بر مدل‌های تغییر رفتار مناسب در کنار کاربرد تکنیک‌های فردی می‌تواند از بار اقتصادی و بهداشتی بیماری‌های پریودنتال در بیماران دیابتی به‌طور محسوس بکاهد.کلید واژه‌ها: دیابت، آموزش سلامت، بهداشت دهان، بیماری‌های پریودنتال، نگرش