بررسی کانال‌های تغذیه‌ای قدام مندیبل در مراجعین به بخش رادیولوژی با توموگرافی کامپیوتری پرتوی مخروطی

مقدمه: کانال‌های تغذیه‌ای در قدام مندیبل از شاخه‌ی اینسایزیوی عصب تحتانی منشا گرفته که آسیب‌های جراحی به آن‌ها می‌تواند باعث خون‌ریزی بیشتر و بی‌حسی بعد از عمل شود. هدف از این مطالعه، بررسی حضور و محل آناتومیکی این کانال‌ها به وسیله‌ی (cone-beam computed tomography) cbct می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه، تصاویر cbct مربوط به 196 بیمار شامل 89 زن و 107 مرد با میانگین سنی 49.1 سال، از آرشیو بخش رادیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) مورد بررسی قرار گرفت. جنسیت بیمار و محل، تعداد، اندازه (عرض مزیودیستالی و باکولینگوالی) و شکل (بیضی یا گرد) کانال‌های تغذیه‌ای ثبت شد. نتایج به وسیله‌ی آزمون‌های mann-whitney، independent t-test و kruskal-wallis بررسی شدند (سطح معنی‌داری 0.05 = p value). یافته‌ها: کانال تغذیه‌ای در 83.6 درصد افراد وجود داشت که در بیشتر افراد مورد بررسی (73.4 درصد) 2 کانال تغذیه‌ای در قدام مندیبل مشاهده شد. آزمون independent t-test نشان داد که میانگین قطر مزیودیستالی (0.48 = p value) و باکولینگوالی (0.40 = p value) فورامن تغذیه‌ای بین نواحی دندان‌دار و بدون دندان اختلاف معنی‌داری نداشت. تعداد کانال‌های تغذیه‌ای قدام مندیبل در نواحی دندان‌دار به طور معنی‌داری بیشتر از نواحی بدون دندان بود (0.001 > p value). نتیجه‌گیری: کانال‌های تغذیه‌ای در اغلب افراد وجود داشت. بین رده‌ی سنی و تعداد کانال‌های تغذیه‌ای قدام مندیبل رابطه‌ای وجود نداشت. بین جنس و تعداد کانال‌های تغذیه‌ای قدام مندیبل رابطه‌ای وجود نداشت. بین دندان‌دار یا بدون دندان بودن ناحیه و تعداد کانال‌های تغذیه‌ای قدام مندیبل رابطه وجود داشت. آگاهی از این یافته‌ها پیش از عمل، به وسیله‌ی تصاویر cbct تهیه شده، در پیشگیری از عوارض جراحی‌های مندیبل مفید بود.

evaluation of nutrient canals in the anterior region of the mandible in patients referring to radiology department of islamic azad university of isfahan by using cone-beam computed tomography

introduction: the nutrient canals in the anterior region of the mandible are derived from the incisive branch of the inferior neurovascular bundle the damage of which in any surgery could lead to more hemorrhage and postoperative paresthesia. evaluating the incidence and anatomical location of these canals using dental cbct is the purpose of this study. materials & methods: in this study, the cbct scans of 196 patients- consist of 89 women and 107 men with a mean age of 49.1 from the archive of the radiology department of isfahan islamic azad university were scrutinized. sex, location, number, size (mesial-distal and buccal-lingual diameter), shape (round or ovoid) of nutrient canals were recorded. results were analyzed using mann-whitney, independent t-test, and kruskal-wallis test. (p value < 0.05). results: there are nutrient canals in 83.6% of the cases, in most of the cases (73.4 %), two nutrient canals in the anterior region of the mandible were detected. the independent t test showed that the average mesial-distal (p value = 0.48) and buccal-lingual (p value = 0.40) nutrient foramen diameter in between dentate and edentulous ones had no meaningful relation. the number of nutrient canals in the anterior region of the mandible in dentate was statistically higher than the edentulous ones (p value < 0.001). conclusion: there were nutrient canals present in most of the cases. there was no significant correlation between age and the number of nutrient canals in the anterior region of the mandible. there was no significant correlation between sex and the number of nutrient canals in the anterior region of the mandible. there was significant correlation between dentate and edentulous ones and the number of nutrient canals in the anterior region of the mandible. preoperative knowledge of these findings via cbct scans would be useful to prevent the complications of mandibular surgery.