بررسی تغییرات رادیوگرافیک کندیل مندیبل و رابطه‌ی آن با افزایش سن، اختلالات مفصلی و الگوی ایچنر

مقدمه: تغییر مورفولوژی کندیل مندیبل، از مشکلات شایع در گروه‌های سنی مختلف است. این تغییرات کندیل به دلیل تغییرات اولیه‌ی تصاعدی ریمادلینگ، عمدتاً پیش‌رونده می‌باشد. بنابراین تغییر در اندازه و شکل استخوان کندیل در تشخیص بیماری‌های مربوط به مفصل تمپورومندیبولار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. لذا مطالعه‌ی حاضر با هدف تعیین وضعیت تغییرات رادیوگرافیک کندیل مندیبل و عوامل مرتبط در آن انجام شد.مواد و روش‌ها: این مطالعه به روش کوهورت تاریخی بر روی 99 بیمار در دانشکده‌ی دندان‌پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تهران در سال 1395 انجام گرفت و در آن شاخص‌های اختلالات مفصلی tmds (temporomandibular disorders)، سن و الگوی ایچنر (eichner's model) در نظر گرفته شد. به منظور بررسی تغییرات کندیل مندیبل، از رادیوگرافی پانورامیک (panoramic radiography) opg استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های 2χ و پیرسون و پکیج آماری برای علوم اجتماعی در نرم‌افزار spss نسخه‌ی 22 انجام گرفت. سطح معنی‌داری 05/0 در نظر گرفته شد.یافته‌ها: در این مطالعه، از 99 مورد رادیوگرافی منتخب، در مجموع 71 مورد (7/71 درصد) تغییر شکل کندیل در سه گروه سنی مختلف دیده شد. کیست الی (ely's cyst) شایع‌ترین نمای تغییر رادیوگرافی کندیل بود که (5/50 درصد) از افراد حداقل در یک کندیل دچار این حالت بودند و متعاقب آن حدود (5/49 درصد) با وضعیت کندیل صاف‌شده، (2/16 درصد) اروژن و (1/10 درصد) استئوفیت مشاهده شد. اسکلروز با شیوع (1 درصد)، تحدب کندیل با (3 درصد) و تقعر کندیل با (2 درصد) از نماهای نادر بودند.نتیجه‌گیری: بر این اساس، با بالا رفتن سن، تغییرات کندیل مندیبل بیشتر نمی‌شود. از نظر آماری tmd، در تغییر شکل کندیل موثر نمی‌باشد. همچنین گروه c الگوی ایچنر (بدون تماس اکلوزالی در دندان‌های باقی‌مانده) در افراد 60-70 سال به بیش‌ترین میزان یافت شد. این آمار نشانگر این می‌باشد که نیروی اکلوژن افراد مسن، بسیار کم و ضعیف بوده و نیز اکلوژن و بی‌دندانی رابطه‌ای مستقیم با تغییر شکل کندیل نداشته است. با وجود اکلوژن کامل یا فقدان دندان‌های طبیعی (بی‌دندانی) و رابطه‌ی آنها با عملکرد کندیل و مفصل تمپورومندیبولار tmj (temporomandibular joint)، اکیداً توصیه می‌شود که دندان‌های طبیعی حفظ شوند و یا در صورت بی‌دندانی، سریعاً دندان‌های مصنوعی جایگزین گردند.