بررسی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و سلامت روان در بیماران مبتلا به اختلال مفصل گیجگاهی- فکی

مقدمه: اختلال مفصل گیجگاهی- فکی tmd (temporomandibular joint disorder)، تاثیر بسزایی بر رفتارهای اجتماعی و حالات روانی بیماران دارد و بر کیفیت زندگی وابسته به سلامت دهان، تاثیرگذار است. هدف از مطالعه‌ی حاضر، تعیین ارتباط اختلال مفصل گیجگاهی- فکی با کیفیت زندگی وابسته به سلامت دهان و سلامت روان بود.مواد و روش‌ها: در این مطالعه‌ی توصیفی- تحلیلی، از بین بیماران مبتلا به tmd که در سال 1395-1396 به دانشکده‌ی دندان‌پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) مراجعه کرده بودند، تعداد 75 بیمار به عنوان گروه مورد و 75 نفر با همان شرایط و بدون تشخیص بیماری‌ به عنوان گروه شاهد، انتخاب شدند. برای بررسی سلامت دهان، از پرسش‌نامه‌ی اختصاصی سلامت دهانی (oral health impact profile :ohip14) و برای بررسی سلامت روانی، از پرسش‌نامه‌ی سلامت‌ عمومی (ghq-28: general health questionnaire) و برای درجه‌بندی درد مزمن، از پرسش‌نامه‌ی rdc/tmd axisll (research diagnostic criteria for temporomandibular disorders) استفاده شد. داده‌ها توسط آزمون‌های آماری رگرسیون، anova و کروسکال- والیس تجزیه و تحلیل شدند (0.05 = α).یافته‌ها: شاخص کیفیت زندگی وابسته به سلامت دهان ohip14 (شیوع، شدت و گستردگی) بین دو گروه بیمار و شاهد، تفاوت معنی‌دار داشتند (0.0001 = p value) و در بین زنان بیمار، بیشتر از مردان بود و با بالا رفتن شدت درد مزمن، وضعیت شاخص بدتر می‌شد. شاخص‌های سلامت روان ghq-28 (جسمانی‌سازی، اضطراب، افسردگی و اختلال روانی) بین دو گروه بیمار و شاهد، تفاوت معنی‌دار داشتند (0.0001 = p value) و با بالا رفتن شدت درد مزمن، وضعیت سلامت روان بدتر می‌شد. در بررسی ارتباط بین کیفیت زندگی وابسته به سلامت دهان (ohip14) و سلامت روان (ghq-28)، بیمارانی که در شاخص‌های ghq-28 دارای اختلال بودند، از سلامت دهانی پایین‌تری برخوردار بودند (0.05 > p value).نتیجه‌گیری: اختلال مفصل گیجگاهی- فکی، بصورت منفی، کیفیت زندگی وابسته به سلامت دهان و سلامت روان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در بیماران tmd، سلامت روان و سلامت دهان ارتباط نزدیکی باهم دارند، بطوری که بیماران با اختلال روانی، شاخص سلامت دهان و دندان ohrqol (oral health related quality of life) پایین‌تری نیز داشتند.