ارزیابی انواع خطاهای تشخیصی و درمانی در بیماران دارای شکایات بدون منشا فیزیکی مراجعه‌کننده به کلینیک دانشکده‌ی دندان‌پزشکی مشهد

مقدمه: هدف از این مطالعه، تعیین فراوانی انواع خطاهای درمانی در بیماران دارای شکایات بدون منشا فیزیکی (بدون توضیح فیزیکی قانع‌کننده) مراجعه‌کننده به کلینیک دردهای دهان، فک و صورت دانشکده‌ی دندان‌پزشکی مشهد از سال 1392 تا 1396 بود.مواد و روش‌ها: این مطالعه، توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بود. پرونده‌‌های بیماران مراجعه‌کننده به کلینیک درد دهان، فک و صورت از سال 1392 تا 1396 بررسی شدند. برای بیماران، چک‌لیستی شامل انواع شکایات بیماران، درمان‌های انجام ‌شده، روش‌های تشخیصی و الگوی ارجاع تکمیل شد. این بیماران توسط متخصصین بیماری‌های دهان معاینه شده بودند و شکایات آنها که توضیح فیزیکی قانع‌کننده‌ای نداشت بر مبنای گرفتن شرح حال، معاینه‌ی بالینی و آزمایشات پاراکلینیکی بررسی و بر این اساس، نوع اختلال حسی تعیین گردیده بود. سپس اختلال روان‌پزشکی آنها توسط روان‌پزشک مورد بررسی قرار گرفته بود. فراوانی انواع خطاهای درمانی، نوع اختلال روان‌پزشکی و اختلال حسی، تعیین و ارتباط آنها با یکدیگر از لحاظ آماری بررسی گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه‌ی 11.5 با سطح معنی‌داری 0.05 تجزیه و تحلیل شدند. تحلیل داده‌ها به کمک جداول فراوانی، نمودار، شاخص‌های میانگین و انحراف معیار با استفاده از آمار توصیفی انجام شد. همچنین جهت مقایسه‌ی بین زیر گروه‌‌ها از آزمون‌های 2χ، آنوا، تی‌تست و در صورت عدم وجود شرایط لازم از آزمون‌های ناپارامتری من‌ویتنی و کروسکال‌والیس استفاده شد.یافته‌ها: بیش‌ترین فراوانی شکایات در زمان مراجعه، مربوط به درد صورت، فک و یا گردن (74.8 درصد) و کم‌ترین فراوانی شکایات، احساس درد گنگ در کل دهان بود. دارودرمانی (49 درصد) و پس از آن کشیدن دندان (14 درصد)، شایع‌ترین خطاهای درمانی انجام شده بودند. بیش‌ترین خطا در روش‌های تشخیصی تجویز شده، رادیوگرافی (65.2 درصد) و پس از آن سی‌تی‌اسکن (24.1 درصد) و کم‌ترین خطا مربوط به سونوگرافی (2.3 درصد) گزارش شد. نتیجه‌گیری: بر اساس این مطالعه، چنانچه بیماری با شکایت بدون توضیح فیزیکی به کلینیک دندان‌پزشکی مراجعه کند، احتمال بروز خطای تشخیصی و درمانی زیاد است. بنابراین توصیه می‌شود برنامه‌های آموزشی اختصاصی برای دندان‌پزشکان جهت شناسایی شکایات با منشا ذهنی و تشخیص صحیح آنها و یا ارجاع صحیح این بیماران وجود داشته باشد.