بررسی میزان توجه به مولفه‌های آموزش مشارکت شهروندی در کتاب‌های درسی مقطع ابتدایی

امروزه توجه به کتاب‌های درسی به عنوان محور مکتوب و مدون تعلیم و تربیت از حیث توجه و پرداختن بر موضوعات و مولفه‌های شهروندی و به خصوص مشارکت شهروندی در کنار وجوه آموزشی و درسی، از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و جنبه مهمی از مدرسه کارآمد می‌باشد. لذا این پژوهش درصدد بررسی میزان توجه کتاب‌های درسی به آموزه‌ها و مهارت‌های مورد نیاز برای مشارکت شهروندی می‌باشد. پژهش حاضر توصیفی- تحلیلی و در راستای دستیابی به اهداف مدنظر، کتاب‌های مقطع ابتدایی سال تحصیلی 1399-1400 به عنوان جامعه آماری پژوهش به روش تحلیل محتوا مورد بررسی و داده‌ها با استفاده از روش آنتروپی شانون پردازش شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که به طور کلی هشت مهارت پرسشگری، مشارکت در مباحث، گوش دادن به مباحث و درک موضوعات، مسئولیت‌پذیری، همکاری و کارکردن با دیگران، حس تعلق به مکان، آگاهی از حقوق و وظایف شهروندی و شناخت شهر و نهادهای مدیریت شهری به عنوان مهارت‌های مورد نیاز در ارتباط با آموزش و نهادینه‌سازی مشارکت شهروندی می‌تواند در دستورکار قرار گیرد. در این خصوص تاکید و توجه کتاب‌های درسی اغلب بر دو مهارت همکاری و کارکردن با دیگران و مشارکت در مباحث معطوف شده و سایر مهارت‌ها مورد بی‌توجهی قرار گرفته ‌است.

investigating the level of attention to the components of citizen participation education in elementary school textbooks

nowadays, paying attention to textbooks as a written and codified axis of education in terms of paying attention to issues and components of citizenship, and especially citizen participation along with educational aspects, is very important and is an important aspect of an efficient school. therefore, this study seeks to examine the extent to which textbooks pay attention to the teachings and skills required for citizen participation. the present research is descriptive-analytical and in order to achieve the intended goals, the elementary school textbooks of the academic year 2020 -2021 as the statistical population of the study were analyzed by content analysis method and the data were processed using shannon entropy method. findings show that in general, eight skills of questioning, participating in discussions, listening to discussions and understanding issues, responsibility, cooperation and working with others, sense of place, awareness of citizenship rights and duties, and knowledge of the city and urban management institutions. the required skills related to education and the institutionalization of citizen participation can be on the agenda. in this regard, the emphasis of textbooks is often focused on the two skills of cooperation and working with others and participation in discussions, and other skills have been neglected.