آسیب‌شناسی وضعیت فعلی نظام سنجش کشور با تمرکز بر کنکور سراسری و ارائه راهکاری جهت بهبود الگوی سنجش و پذیرش دانشجو (مطالعه‌ی تطبیقی)

با افزایش تقاضا برای تحصیل در مقاطع آموزش عالی و محدودیت ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ ها علی‌الخصوص در رشته ‌های پرطرفدار، سنجش و پذیرش دانشجو به یکی از اهداف مهم نظام آموزشی تبدیل شده است. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف آسیب ‌شناسی وضعیت فعلی الگوی سنجش و پذیرش دانشجو و ارائه راهکارهایی به منظور بهبود الگوی سنجش و پذیرش دانشجو در کشور انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف جزء پژوهش‌ های کاربردی و از منظر روش ‌شناسی به روش کیفی انجام شده است. مشارکت ‌کنندگان پژوهش خبرگان و صاحب ‌نظران علمی و اجرایی در حوزه کنکور بوده ‌اند که به روش نمونه ‌گیری هدفمند با رویکرد گلوله برفی انتخاب شده ‌اند. نتایج پژوهش حاضر حاکی از عدم کارآمدی و اثربخشی لازم در الگوی فعلی سنجش و پذیرش دانشجو است. چالش‌های مربوط به الگوی فعلی سنجش و پذیرش دانشجو در سه دسته: آسیب ‌های ناشی از فضای نظام آموزشی در دوران قبل از کنکور، چالش‌ های ناشی از فضای حاکم بر آزمون سراسری و شرایط ناظر بر کنکور داوطلبان، و آسیب‌های مربوط به دوران بعد از برگزاری آزمون سراسری قابل تامل و بررسی است. همچنین پذیرش توسط دانشگاه، بهینه ‌سازی پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی، راهکارهایی در ارتباط با ارتقای عملکرد و کارایی نظام آموزشی و هدایت تحصیلی از جمله راهکارهای مکمل و جایگزینی بودند که در پژوهش حاضر مورد شناسایی قرار گرفتند. از منظر صاحب ‌نظران، اجرای موفقیت‌آمیز الگوی جایگزین مستلزم مطالعه عمیق، امکان سنجی، بررسی و ارزیابی دقیق و موشکافانه آن در ابعاد مختلف آموزشی و غیرآموزشی است. لذا با توجه به نتایج پژوهش حاضر راهکارهایی مانند کاهش تاکید بر حفظیات و توجه بیشتر به سایر مهارت ‌های موردنیاز جامعه امروزی، استعدادها، علایق و توانمندی دانش ‌آموزان، هدایت تحصیلی هوشمندانه و فرایند محور و انتخاب رشته‌ ای متناسب با استعداد، علایق، و توانمندی دانش‌ آموزان، تغییر از رویکرد هنجاری به شیوه ملاکی و حذف تدریجی کنکور پیشنهاد می‌گردد.

Pathology of the Current Situation of the Student Assessment and Admission System in the Country with A Focus on the Entrance Examination and Providing A Solution to Improve the Student Assessment and Admission Model (A Comparative Study)

With the increasing demand for study in higher education and the limited capacity of student admissions in universities, especially in popular fields, student assessment and admission has become one of the important goals of the educational system. In this regard, the present study was conducted with the aim of pathology of the current status of the student assessment and admission model and providing solutions to improve the student assessment and admission model in the country. The present study is an applied research in terms of purpose and qualitative in terms of methodology. The participants of the research were experts and scientific and executive experts in the field of entrance exam, who were selected by purposive sampling method with the snowball approach. The results of the present study indicate the inefficiency and ineffectiveness of the current model of student assessment and admission. Challenges related to the current model of assessment and admission of students, are considerable in three categories: injuries caused by the atmosphere of the educational system in the period before the entrance exam, challenges caused by the atmosphere of the national exam and the conditions governing the entrance exam of candidates, and injuries related to the period after the national exam. Admission by the university, optimization of admission based on academic records, strategies related to improving the performance and efficiency of the educational system and academic guidance were among the complementary and alternative strategies that were identified in the present study. From the experts’ point of view, the successful implementation of the alternative model requires in-depth study, feasibility study, careful and meticulous evaluation and evaluation in various educational and non-educational dimensions. Therefore, according to the results of the present study, strategies such as reducing the emphasis on memorization and paying more attention to other skills needed by today’s society, talents, interests and abilities of students, intelligent and process-oriented academic guidance and choosing disciplines appropriate to the talents, interests, and the ability of students, a change from the normative approach to the criterion method and the gradual elimination of the entrance exam, is suggested.