ساختار هرمسی در عرفان ایران

فرضِ این پژوهش آنست که در عرفان ایران، خط سیری وجود دارد که بنا به گفته سهروردی آن را حکمت اشراق یا حکمت خسروانی می نامیدند و همه کسانی که در نمودارِ حکمت اشراق قرار دارند، از پیروان هرمس هستند. در این مقاله به اثباتِ این حکم پرداخته شده است که ویژگی های هرمسی سبب پدید آمدن یک ساختار در عرفانِ ایران شده که این ساختار بر مبنای مشترکات هرمسی استوار است.ویژگی های مشترکی که در این ساختار وجود دارد از این قرار است: هرمسی ها، کیمیاگر، طبیب، عطار و آشنا به مواد سکرآور هستند. مبنای کارشان استحاله است. تفکرشان ساختار نجومی دارد و به جادو علم دارند. به معراج می روند، معراجنامه دارند، قائل به نور هستند، زبان رمزی و سرّی دارند، منطق الطیر یا زبان پرندگان زبان سرّی آن هاست. در تغییر معنای رمز، نقش دارند. قائل به شکلی از حلول اند و مانند هرمس و حلاج، حلول می کنند. دفاع از ابلیس دارند. گرایشات شعوبی دارند. برخوردی دوگانه نسبت به حج دارند و بعضی اندیشه وحدت وجودی دارند.این ویژگی های هرمسی در پیوند با یکدیگر هستند؛ تعامل عناصر هرمسی، سبب ایجاد ساز و کار(مکانیزم)ی ویژه در عرفان ایران گردیده است، که ما آن را ساختار هرمسی می نامیم.

Hermesian Structure in the Mysticism of Iran

The hypothesis of the present research is that in Iranian mysticism,there is an outlook that according to Sohravardiamp;rsquo;s opinion is called thephilosophy of the spiritual insight or the Hekmat khosravāni(Philosophy of Kings) and everybody who has been in line with thisphilosophy is the follower of Hermes. The present research tries to showthat the Hermesian characteristics are the main cause of the appearanceof a structure in the Iranian mysticism that is based on commonHermesian identities.The common characteristics in the present structure are as follows:Hermesians are alchemists, doctors, grocers, and those who knowabout drug and wine. The origin of their work is based onmetamorohosis. Their contemplation has an astrologic structure andthey know magic. They ascend and they write about their ascensions.They believe in light philosophy. Their way of writing is symbolic, asrepresented in ManteqalTayr or the language of birds. The languageof birds is their secret language. They are influential in variation of thesymbolic meanings. They believe in reincarnation and, as Hermes andHallāj reincarnate. They defend Satan. They are Showbiz (patriots).They have dual viewpoints toward Hajj. They believe in unity.There is an interaction among the Hermesian components.Hermesian component interrelation -that we call it Hermesian structurehascaused a special mechanism in Iranian mysticism that we call itHermesian structure.