نگاهی به تعالیم اخلاق عرفانی در حکایت‌های هفت اورنگ جامی

منظومۀ هفت‌ اورنگ جامی شامل حکایات و تمثیلاتی است که به بیان اسرار و رموز شریعت و طریقت پرداخته و با نگاهی ویژه به آداب سیروسلوک، شاخصه‌های اخلاق را در حوزۀ عرفان، در قالب قصه نمایش داده ‌است. این پژوهش که به روش توصیفی تدوین یافته، در پی پاسخ به این مسائل است تا دریابد مقاصد و اهداف تعلیمی عبدالرحمن جامی در این حکایات چیست و چگونه می‌توان با طبقه‌بندی و تحلیل محتوایی آن‌ها، آموزه‌های عرفانی عملی وی را تبیین و تشریح کرد. نخست، ضمن تاملاتی دربارۀ اخلاق، جایگاه آن به‌ویژه در حوزۀ عرفان و تصوف بررسی شده‌ و رابطۀ معرفت و مکاشفۀ عرفانی با مجاهده یا آداب سیروسلوک تبیین شده ‌است. در ادامه، مقاماتی چون صبر، رضا، شُکر، حیا، صدق، تواضع و فتوت از منظر عارفان بزرگ و از خلال حکایات این منظومۀ تعلیمی‌عرفانی، استخراج و بررسی شده ‌است. یافته‌های این پژوهش نشان‌دهندۀ نقش و جایگاه این آداب در سیروسلوک در جهت کسب معارف عرفانی در منظومۀ هفت‌ اورنگ است که شاعر با بهره‌گیری از حکایات متعدد، مشی و مرام طریقت را برای مریدان نمایان ساخته ‌است.