اثر مالکیت دولتی بانک‏ها بر رابطه علّی توسعه مالی- رشد اقتصادی در ایران

از تبیین ارتباط میان توسعه مالی و رشد اقتصادی توسط شومپیتر یک قرن می‏گذرد، اما همچنان مجادلات جدی میان اقتصاددانان در این مورد وجود دارد. خصوصاً در مورد رابطه علّی میان توسعه مالی و رشد اقتصادی در کشورهای مختلف در بسیاری از موارد، رابطه علّیت معکوس تایید شده است. یکی از مسائل مغفول مانده در این حوزه توجه به زیرساختارهایی است که می‏توانند در اثربخشی توسعه مالی بر رشد اقتصادی نقشی تعیین‏کننده ایفا کنند. یکی از ستون‏های توسعه مالی، کیفیت ارائه خدمات مالی بانکی است که تا حد زیادی تحت تاثیر مالکیت و مداخله دولت در بانکداری می‏باشد.      مقاله حاضر با به کارگیری الگوی تصحیح خطای برداری به انجام آزمون علّیت سه‏متغیره میان رشد اقتصادی و شاخص‏های منتخب توسعه مالی و نیز شاخص چندبُعدی توسعه مالی که با استفاده از روش تجزیه مولفه‏های اصلی استخراج شده است، با لحاظ نمودن شاخص مالکیت دولتی بانک‏ها در مدل طی سال‏های 1358 تا 1389 می‏پردازد.      یافته‏های این تحقیق گویای آن است که بر خلاف نتایج آزمون علّیت دومتغیره که علّیت معکوس از رشد اقتصادی به توسعه مالی را نشان می‏دهد، نتایج آزمون علّیت سه‏متغیره این ادعا را بجز در مورد دارایی‏های بانک‏های تجاری رد می‏کند.