بررسی اثر‎گذاری تغییرات ساختار سنی جمعیت بر درآمد سرانه در ایران به تفکیک کانال‎های اثرگذاری

در بررسی عوامل موثر بر رشد اقتصادی و درآمد سرانه، یکی از عوامل مهم و اثرگذار که کمتر به آن پرداخته شده، ساختار سنی جمعیت است. در تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر تغییرات ساختار سنی جمعیت بر درآمد سرانه در ایران، ابتدا با استفاده از ادبیات موضوعِ مربوطه، مهمترین کانال‎های این اثرگذاری را مورد شناسایی قرار داده و سپس با توجه به ادبیات رشد نیوکلاسیک، به طراحی و استخراج یک مدل تجربی پرداختیم که نشان‎دهنده رابطه متغیرهای ساختار سنی جمعیت با درآمد سرانه باشد. در مرحله بعد، این مدل در سه تصریح جداگانه و به روش خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی برای دوره 89-1347 مورد آزمون تجربی قرار گرفت. نتایج برآورد مدل حاکی از کشش مثبت درآمد سرانه نسبت به عرضه نیروی کار (به عنوان کانال مستقیمِ اثرگذاریِ تغییرات ساختار سنی جمعیت بر درآمد سرانه) می‎باشد. همچنین بررسی اثرات تغییر در سهم جمعیت در گروه‌های سنیِ 3 گانه‎ از طریق کانال‌های غیرمستقیمِ اثرگذاری (کانال‌های پس‌انداز، سرمایه انسانی و مخارج دولت)، حاکی از کشش مثبتِ درآمد سرانه نسبت به افزایش سهم جمعیت در گروه سنیِ 15 تا 64 سال و کشش منفیِ درآمد سرانه نسبت به افزایش سهم جمعیت در دو گروه سنیِ زیر 15 سال و 65 سال و بالاتر از طریق کانال‌های فوق می‌باشد.