محدودیت‌های نهادی و تاثیر آن در صادرات کالاهای زیست‌محیطی کشورهای در حال توسعه

طی دو دهه اخیر با افزایش مبادلات بین‌المللی کالا و خدمات، مشکلات زیست‌محیطی، شامل تغییرات آب و هوایی و آلودگی جهانی، افزایش چشمگیری داشته، که تلاش جهانی برای کاهش مشکلات زیست‌محیطی، اهمیت تولید و تجارت بین‌المللی کالاهای زیست‌محیطی را در دستور کار بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه قرار داده است. یکی از عوامل مهم تاثیرگذار در خصوص تجارت و صادرات این کالاها، محدودیت‌های نهادی می‌باشد و محدودیت نهادی شامل مقررات زیست‌محیطی، کیفیت مقررات و حاکمیت قانون بوده، و هدف مطالعه حاضر، بررسی  تاثیر این دسته از محدودیت‌های نهادی در صادرات کالاهای مدیریت کننده آلودگی کشورهای در حال توسعه در چهارچوب مدل جاذبه است. کالاهای زیست‌محیطی مورد تاکید این مقاله شامل آن دسته از کالاهایی می باشد که توسط صنعت برای کاهش و مدیریت آلودگی (هوا و آب) تولید یا مصرف می‌شوند. برای برآورد مدل، از داده‌های تابلویی برای سال‌های 2021-1996 و نمونه‌ای از 131 کشور در حال توسعه و 196 مقصد صادراتی به روش اثرات ثابت است. نتایج نشان می‌دهد که محدودیت نهادی از منظر مقررات سخت‌گیرانه زیست‌محیطی و کیفیت محیط نهادی کشورهای مبدا در جریان صادرات کالاهای زیست‌محیطی مدیریت کننده آلودگی تاثیر دارد. این نتیجه از منظر مقررات سخت‌گیرانه زیست‌محیطی مقاصد صادراتی نیز صادق بوده و بنابراین در کنار عوامل سنتی موثر بر تجارت بین‌المللی، محدودیت‌های نهادی محرک قوی صادرات کالاهای مدیریت کننده آلودگی کشورهای در حال توسعه و مقاصد صادراتی آنها است. لذا سیاست‌های مبتنی بر محدودیت نهادی از منظر مقررات سخت‌گیرانه زیست‌محیطی در کشورهای در حال توسعه و مقصد، به جریان صادرات کالاهای زیست‌محیطی مدیریت کننده آلودگی کمک می‌نماید و زمینه‌ساز مشارکت کشورهای در حال توسعه در زنجیره ارزش جهانی و منطقه‌ای کالاهای زیست‌محیطی است.

institutional restrictions and their impact on the export of environmental goods: case study; developing countries

introduction:during the last two decades, with the increase in international exchange of goods and services, environmental problems, including climate change and global pollution, have increased significantly. the global effort to reduce environmental problems has put the importance of production and international trade of environmental goods on the agenda of many developed and developing countries.methodology:institutional restrictions influence trade and export of these goods. these restrictions include environmental regulations, quality of regulations and rule of law. the aim of the present study is to investigate the effect of this category of institutional restrictions on the export of pollution management goods in developing countries in the framework of the gravity model. in this article, the environmental goods under study include those goods, which are produced or consumed by industry in order to reduce and manage air and water pollution. the econometric model is estimated by panel data for period 1996-2021 and a sample of 131 developing countries, and 196 export destinations using the fixed effects method.results and discussion: the results show that the institutional limitation from the perspective of strict environmental regulations and the quality of the institutional environment of the countries of origin has an effect on the export of environmental goods that manage pollution. this result is also true from the point of view of strict environmental regulations of export destinations. therefore, in addition to the traditional factors affecting international trade, institutional restrictions are strong drivers of the export of pollution management goods in developing countries and their export destinations.conclusion:therefore, policies based on institutional restrictions from the perspective of strict environmental regulations in developing and destination countries help the export flow of environmental goods that manage pollution and lay the foundation for the participation of developing countries in the global and regional value chain of environmental goods.