تحلیل عوامل موثر بر رشد اقتصادی ایران با تاکید بر توان خانوار در مواجهه با ریسک (رویکرد رگرسیون انتقال ملایم)

هدف از تدوین این مقاله، تحلیل اثرات شاخص توان خانوار در مواجهه با ریسک، بر رشد اقتصادی ایران طی دوره زمانی 1399-1368 می‌باشد. بدین منظور، ابتدا شاخص توان خانوار در مواجهه با ریسک با استفاده از متغیرهای زیر‌مجموعه دسترسی به منابع مالی، حمایت اجتماعی، سرمایه انسانی و ظرفیت اقتصادی دولت و با به‌کارگیری روش تحلیل مولفه اصلی (pca) برای دوره مورد مطالعه ساخته شد. سپس مدل رشد اقتصادی با در نظر گرفتن متغیرهای مستقل شاخص توان خانوار در مواجهه با ریسک، کمک‌های رسمی توسعه‌ای، باز بودن تجاری، سرمایه، نیروی کار و بهره‌وری نیروی کار، با استفاده از روش رگرسیون انتقال ملایم (str) برآورد گردید. نتایج، حاکی از آن است که شاخص توان خانوار در مواجهه با ریسک متغیر انتقال تابع لاجستیک برای رشد اقتصادی، با وجود یک حد آستانه و دو رژیم حدی می‌باشد، که با گذر از حدآستانه 789/0 درصد، به انتقال تابع رشد از رژیم اول به رژیم دوم منجر شده، و از طرفی، متغیرهای شاخص توان خانوار در مواجهه با ریسک، باز بودن تجاری، سرمایه، نیروی کار و بهره‌وری نیروی کار در هر دو رژیم، اثر مثبت بر رشد اقتصادی داشته‌اند، اما اثر آن‌ها در رژیم دوم تشدید شده است؛ در حالی که متغیر کمک‌های رسمی توسعه‌ای در رژیم اول، اثر مثبت بر رشد اقتصادی بر جای گذاشته، اما در رژیم دوم، اثر معناداری بر رشد اقتصادی ایران نداشته است.

analysis of factors affecting iran's economic growth with an emphasis on the household risk preparation (smooth transition regression approach)

aims and introductionthe household is an important economic institution, which forms a major part of people’s attitudes and beliefs and plays a key role in raising children and the workforce. the vulnerability and ability of this institutional unit to deal with risks are of important impacts on economic performance. on the other hand, developing countries usually face a lack of capital due to low domestic savings and limited access to capital markets. the entry of foreign capital through the receipt of official development aid leads to access to foreign markets with modern technologies and the acquisition of management skills, thus contributing to economic growth. international trade also leads to the provision of capital and machinery, which are necessary for economic development. thus, the purpose of this article is to analyze the effect of the household risk preparation, official development aid and the trade openness on iran’s economic growth during 1997-2020.methodologyin this article, firstly, following the world development report (2014) and using the variables of the sub-indices of access to financial resources, social support, human capital and the economic capacity of the government, the combined index of the household risk preparation is calculated by the method of principal components analysis (pca) in order to weight the selected variables. then the following model is specified according to foa (2014) and zhao et al. (2021). the model is estimated using smooth transition regression (str) method:  gdpgt=σ’xt+ω’xt. tγ,c,st+ξt