بررسی تاثیر اعمال مالیات بر خدمات مالی بر رشد اقتصادی در ایران

همواره اصلاح نظام درآمدی دولت، از طریق سهم درآمدهای مالیاتی مورد تاکید قرار گرفته است. همچنین اصلاح و تقویت همه جانبه نظام مالی کشور، با هدف پاسخگویی به نیازهای اقتصاد ملی و ایجاد ثبات نیز از دیگر محورهای مورد تاکید است. در این راستا، یکی از شیوه‌های ارتقای نقش درآمدهای مالیاتی در تامین بودجه عمومی دولت، گسترش پایه‌های مالیاتی محسوب می‌شود که فواید دیگری نیز برای نظام اقتصادی به همراه دارد که از آن جمله می‌توان به تقویت حوزه نظارتی و ارتقاء اثربخشی در اجرای سیاست‌های اقتصادی اشاره کرد. با این حال، مالیات دارای آثار مهمی بر تخصیص منابع در اقتصاد است. در ادبیات اقتصادی، برقراری مالیات به نوعی دخالت در مکانیسم بازار بوده که دارای آثار ناکارآیی تخصیصی و زیان رفاهی است. این ناکارآیی تخصیصی، به­عنوان بخشی از هزینه برقراری مالیات محسوب می‌شود اما با برنامه‌ریزی در مورد درآمد ناشی از مالیات، می‌توان رفاه جامعه را افزایش داد؛ به­طوری که حتی رفاه از دست رفته را جبران کند. به­عنوان یک شاخص اقتصادی، نرخ‌ها و معافیت‌های مالیاتی باید به نوعی تعیین شود که در مجموع، رفاه جامعه حداکثر گردد. در سیستم مالیات ارزش ‌افزوده ایران، بعضی از کالاها و خدمات از جمله خدمات مالی، معاف از پرداخت مالیات می‌باشند. معافیت برخی خدمات مالی از مالیات، موجب به­وجود آمدن اختلال در اقتصاد می‌شود. در این مطالعه، به منظور فهم اهمیت معافیت مالیات ارزش ‌افزوده در نوسانات اقتصاد کلان و درک شوک‌های وارد بر اقتصاد، تلاش شده است که اثرات وضع مالیات ارزش‌ افزوده بر خدمات مالی در چهارچوب مدل تعادل عمومی قابل محاسبه، مدل‌سازی شود و واکنش متغیرهای اقتصادی به شوک‌های مختلف در انتقال از وضعیت معاف به سوی مالیات‌بندی کامل بررسی گردد. بر همین اساس در این تحقیق، با استفاده از الگوی تعادل عمومی، آثار رفاهی بررسی و تغییرات رفاه، درصد تغییر در تولید ناخالص داخلی، تغییر در ارزش تولید ناخالص داخلی، تغییرات تقاضای خانوار بخش خصوصی و بخش دولتی، تجزیه رفاهی اثر کارآیی تخصیصی و تغییر رفاه ناشی از تجربه سیاستی برای کشور ایران و بخش‌های خدمات مالی و خدمات بیمه‌ای در قالب سناریوسازی مالیاتی ارزیابی شده است. نتایج به دست آمده، نشان می‌دهد که میزان رفاه اجتماعی ناشی از اعمال مالیات بر خدمات مالی در نرخ مالیات 4 درصد (نرخ بهینه)، بیشترین مقدار را دارد و برای خدمات بیمه‌ای نرخ بهینه، نرخ مالیات 9 درصد می‌باشد.

the effect of taxation on financial services on economic growth in iran

aim and introductionreform of the government's revenue system has been emphasized through the share of tax revenues. the comprehensive reform and strengthening of the country's financial system to meet the needs of the national economy and to create stability have been also emphasized. in this regard, one of the ways to enhance the role of tax revenues in financing the general budget of the government is to expand the tax base, which has other benefits for the economic system, including strengthening the regulatory framework and improving the effectiveness of economic policies. taxes have important effects on the allocation of resources in the economy. in the economic literature, taxation is a kind of intervention in the market mechanism, which results in allocation inefficiency and welfare losses. this inefficiency is considered as a part of the taxation cost, but tax revenues can increase the welfare of the community. tax rates and exemptions should be set in a way that maximize the overall well-being of society. in iran's vat system, some goods and services, including financial services, are tax-exempt. tax exemption of financial services disrupts the economy.methodologyin this study, to understand the importance of vat exemption in macroeconomic fluctuations, an attempt has been made to examine the effects of vat on financial services within the computable general equilibrium model and the response of economic variables to shocks of the various transitions from exempt to full taxation. using gtapagg and rungtap software, we assess welfare effects, changes in gdp value, changes in private and public sector household demand, and allocation efficiency effects. we also provide a summary of welfare changes due to policy experience for iran and the financial and insurance services sectors in the form of tax scenarios.findingsthe results show that the rate of social welfare resulting from the imposition of a tax on financial services at the tax rate of 4% (optimal rate) is the highest and the tax rate is 9% for insurance services at the optimal rate discussion and conclusionone of the important results of this research is the changes in government tax revenue that stem from taxes on financial and insurance services in iran. it is observed that tax revenues have increased due to both tax regimes and the tax revenues from the financial services are higher than tax revenues from insurance services. this shows that financial services in iran economic space have more tax capacity than insurance services.looking at the iranian economy in recent years, it is considered that the economic variables do not depict acceptable conditions. despite the inflation rate reaching over 47%, it is expected that the iranian economy will experience a decrease of more than 7% in gdp while the unemployment rate will also increase. examination of livelihood variables also shows a decline in the consumption level of iranian households for basic goods. additionally, during these years, capital accumulation has significantly decreased, and for some production sectors, there is negative capital accumulation.