برآورد اثر بازگشتی انرژی در گستره اقتصاد ایران

هدف اصلی از نگارش این مقاله، برآورد اثر بازگشتی انرژی در گستره اقتصاد ایران است. در این راستا، در مقاله حاضر مبتنی بر تفسیر اثر بازگشتی بروکس در ترکیب با معادله تجزیه و تحلیل نیروهای محرکه تغییرات زیست‌محیطی، روشی متفاوت برای برآورد اثر بازگشتی گستره اقتصاد ایران ارائه شده است. سپس با استفاده از مدل فضا حالت، اندازه اثر بازگشتی انرژی در گستره اقتصاد ایران در دوره 13961346 برآورد گردید. نتایج، نشان می‌دهد که میانگین سالیانه اثر بازگشتی در دوره مورد بررسی، 57 درصد است. در زیردوره‌های مورد بررسی نیز بجز برای دوره 13671357 اثر بازگشتی انرژی قابل توجه بوده و روندی صعودی دارد که باعث شده است، صرفه‌جویی واقعی انرژی بسیار کمتر از صرفه‌جویی بالقوه باشد. با نظر به تاثیر قابل توجه اثر بازگشتی بر صرفه‌جویی انرژی کشور، جهت کاهش اثر بازگشتی و افزایش میزان صرفه‌جویی انرژی توصیه می‌شود، الف) در هنگام طراحی اهداف و سیاست‌های صرفه‌جویی انرژی، اندازه اثر بازگشتی لحاظ شود؛ زیرا کم یا بیش برآورد این اثر، موجب می‌شود که میزان صرفه‌جویی واقعی انرژی، بیشتر یا کمتر از مقدار پیش‌بینی شده آن باشد، ب) برای صرفه‌جویی انرژی، نباید صرفاً بر بهبود کارآیی انرژی تکیه شود؛ زیرا اگر این سیاست‌ها با اقدامات قیمتی مناسب همراه نباشند، بخش عمده‌ای از صرفه‌جویی بالقوه، به دلیل اثر بازگشتی در عمل محقق نخواهد شد. البته صرف تکیه بر سیاست‌های قیمتی و رها کردن سیاست‌های کارآیی انرژی نیز همین نتیجه را خواهد داشت.

Estimating the Iran's Economy-Wide Energy Rebound Effect

The main purpose of this paper is to estimate the Iran #39;s economywide energy rebound effect. Based on Brookes rsquo; explanation on the rebound effect combined with the IPAT equation, this paper first presents a different estimation method of economywide energy rebound effect. Then, by using the statespace model, Iran #39;s economywide energy rebound effect is estimated over the period 1967 -2017. Results show that the annual average of Iran #39;s economywide energy rebound effect is 57%. Also, except the 19781988 period, in all periods under study energy rebound effect is considerable and it has an increasing trend that makes actual energy saving far less than potential energy saving.Due to the significant impact of energy rebound effect on Iran #39;s energy saving, in order to reduce the effect of energy rebound effect and increase energy saving it is recommended that, first, the amount of the energy rebound effect be taken into account while designing energy saving goals and policies, because its overestimation or underestimation, causes actual energy saving to be more or less than predicted. Second, saving of energy should not be based on improving energy efficiency solely, because if this policy is not accompanied by appropriate price measures, due to the energy rebound effect, a significant amount of the potential energy saving will not be realized in practice. Of course, relying on price policies and abandoning energy efficiency policies will have the same results.