صادرات ضمنی یارانه حامل های انرژی در ایران (1395-1387)

گاهی اوقات، تجدید در ساختار اقتصاد، می تواند صرفه جویی قابل توجهی را در مصرف انرژی ایجاد نماید؛ اما هر تجدید ساختاری با هزینه همراه است که گاهی این هزینه ها، منافع کاهش مصرف انرژی را از بین می برد. با توجه به این مهم، سوال اصلی مطرح در این مقاله، بررسی میزان صادرات ضمنی یارانه حامل های انرژی است. از این رو، در این پژوهش، مصرف حامل های انرژی در ایران بررسی می شود. بدین منظور، با استفاده از الگوی داده ستانده و جدول داده ستانده سال 1390 مرکز آمار ایران و سنجش خالص صادرات محتوای انرژی کالاها و خدمات، با استفاده از رویکرد شکاف قیمتی، میزان صادرات یارانه ضمنی انرژی، برای دوره زمانی 13871395 ، براساس سبد کالای مصرفی، به قیمت سال پایه 1383 محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد که، بیشترین اثرات رفاهی ناشی از هدفمند سازی یارانه ها و افزایش قیمت حامل های انرژی، هزینه های تولید در بخش صنعت را متاثر کرده و بخش عظیمی از یارانه حامل های انرژی، به صورت ضمنی صادر گردیده است. در واقع، یارانه انرژی همچون یک کالای صادراتی، در جهت تامین منبع درآمدی برای قشر توانمند جامعه عمل کرده است. به این ترتیب، یکی از نقش های یارانه انرژی در کشور ما ارزآوری است که امکان واردات انواع کالاها و خدمات به کشور را فراهم می کند.

Implicit Exports of Energy Carriers’ Subsidies in Iran

Sometimes, economic restructuring can cause the significant conservation of energy. However, any restructuring has specific costs, which may eliminate the benefits of reducing energy consumption. This article aims to measure the implicit exports of energy carriers rsquo; subsidies. To this end, the consumption of energy carriers in Iran is briefly investigated. The implicit exports of energy subsidies are calculated using the inputoutput table in 2011 (prepared by Statistical Center of Iran) over the period 20082016. To do this, the net exports of energy content of goods and services are determined by the price gap approach based on the consumption basket at 2004 prices. The results show that the production costs in the industrial sector has been influenced by welfare effects resulting from targeted subsidies and rising energy carriers rsquo; prices, and a large portion of energy carrierschr('39') subsidies has been implicitly exported. Indeed, energy subsidy as an exporting good has served as a source of income for the rich. Thus, one of the roles of energy subsidy in Iran is to provide foreign exchange, which makes it possible to import all kinds of goods and services to the country.