سرمایه انسانی و پیچیدگی اقتصاد در ایران

پیچیدگی اقتصادی، منعکس‌کننده‌ قابلیت‌های تولیدی یک کشور و تعیین‌کننده‌ سطح رشد و توسعه اقتصادی کشورها است. سرمایه‌گذاری در دانش و سرمایه انسانی و به تبع آن، افزایش قابلیت‌های کنشگران اقتصادی لازمه‌ گذار به یک اقتصاد پیچیده، شناخته می‌شود. پژوهش حاضر، به بررسی رابطه سرمایه انسانی و پیچیدگی اقتصاد در ایران طی دوره 1396-1350 پرداخته است. در پردازش داده‌ها مشخص شد که نرخ ثبت نام ابتدایی، فاقد همبستگی معنادار با شاخص پیچیدگی اقتصادی بوده، همچنین سهم مخارج تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی، رابطه‌ معناداری با شاخص پیچیدگی اقتصادی نداشته، و امکان وجود رابطه‌ هم‌انباشتگی بین این دو متغیر در آزمون جوهانسن، رد شده، اما مخارج دولت در آموزش عالی به عنوان یک متغیر موثر بر پیچیدگی اقتصادی قابل شناسایی بوده و نسبت مخارج دولت در آموزش عالی به تولید ناخالص داخلی، دارای رابطه هم‌انباشتگی با پیچیدگی اقتصادی است. بین این دو متغیر، رابطه‌ علیت یک‌سویه از مخارج انجام شده در آموزش عالی به پیچیدگی اقتصادی، تایید و در تحلیل واکنش آنی، مشخص شده که واکنش عمده‌ پیچیدگی اقتصادی، پس از 3 سال محقق می‌شود. همچنین با رشد 10 درصدی مخارج انجام شده در آموزش عالی، شاخص پیچیدگی اقتصادی 11 درصد رشد خواهد نمود.

Human Capital and Economic Complexity in Iran

Economic complexity reflects the capabilities of a country and determines the level of economic growth and development. Investing in knowledge and human capital due to increasing the capabilities of economic actors is essential to achieve a complex economy. This paper examines the relationship between human capital and economic complexity in Iran during 19712017. Empirical analysis shows that primary school enrollment has no significant correlation to economic complexity. In addition, R D expenditure as percentage of GDP has no significant relation to economic complexity. According to JohansenJuselius cointegration test there is no cointegrating relationship between the variables under study. However, government expenditure on tertiary education as percentage of GDP, shown by TR, is cointegrated with economic complexity. Based on Granger causality test, there is a unidirectional causality from TR to economic complexity. Impulse response analysis indicates that economic complexity responses to TR after three years. If spending on higher education increases by 10 percent, the economic complexity index will increase by 11 percent.