اثر هدفمندسازی یارانه‌ها بر ترکیب هزینه‌ای خانوارها در ایران

عدم کارآیی و ناعادلانه بودن نظام پرداخت یارانه‌ها در کشور در طی سال‌های متمادی، موجب گردید دولت از سال 1389، قانون هدفمندسازی یارانه‌ها را عملیاتی نماید، که در طی آن سهم خانوارهای فقیر از یارانه دولت افزایش یابد. مطالعه حاضر با استفاده از داده‌های در سطح خرد خانوار در دوره‌ 1384 تا 1393 و تکنیک رگرسیون‌های به ظاهر نامرتبط از طریق روش fgls به بررسی اثر هدفمندی یارانه‌ها بر ترکیب مصرفی خانوار پرداخته است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که در طول دوره‌ مطالعه، سهم مخارج ضروری‌تر در سبد مصرفی خانوارها افزایش، و بنابراین براساس تئوری انگل، رفاه خانوارها کاهش یافته، همچنین متغیر مجازی یارانه و متغیر یارانه ماهانه دریافتی در میان همه‌ گروه‌های کالایی، بیشترین اثرگذاری را بر روی سهم گروه خوراک و غذای خانوارها از کل مخارج آنان داشته، و یکی از دلایل کاهش رفاه خانوارها، افزایش بیشتر قیمت‌های نسبی نسبت به افزایش درآمد ناشی از یارانه‌ها بوده، از آنجا که بر اساس مطالعه‌ حاضر، در بین تمامی عوامل تاثیرگذار بر روی رفتار مصرفی خانوارها در تخصیص بودجه‌ میان گروه‌های کالایی، عامل درآمد دائمی بیشترین اثرگذاری را داشته، لذا هدف اصلی سیاستگذار می باید به جای افزایش اسمی یارانه‌ نقدی از طریق سیاست‌های تورم‌زا، بر روی افزایش سطح واقعی درآمد دائمی خانوارها معطوف گردد.