اندازه‌گیری انحراف تولید با تاکید بر تحریم‌های بین‌المللی: ‌‌‌‌‌‌‌‌‌شواهدی از کارگاه‌های صنعتی ایران

تکانه‌ی تحریم‌های سازمان ملل که در ژانویه 2012 به کشور وارد شد، آغازگر رکود اقتصادی کشور در یک دهه‌ی اخیر بوده‌ است. این رکود در هر دو سوی عرضه و تقاضای اقتصاد ایران قابل بررسی است. با وجود این، از نظر محدودیت‌هایی که تحریم بر سمت عرضه‌ی اقتصاد وارد نموده‌، این محدودیت‌ها اثر دست‌اولی بر اقتصاد داشته و در کاهش درآمدهای دولت از محل نفت و کسری بودجه‌ی مزمن و پایدار، شرایط رکود تورمی را رقم زده‌ است. در این مطالعه، محدودیت‌های سمت عرضه‌ی اقتصاد با تاکید بر بخش صنایع کارخانه‌ای کشور مدل‌سازی شده و میزان انحراف عوامل تولید اندازه‌گیری می‌شود. داده‌های مورد استفاده، بنگاه‌های صنعتی کشور از سال 1382 تا 1392 بوده، و مدل‌سازی مبتنی بر ادبیات حساب‌داری چرخه‌های تجاری است. در گام نخست، تابع تولید صنایع کارخانه‌ای کشور تخمین زده شده، و سپس، میزان انحراف در بازار هر یک از عوامل تولید اندازه‌گیری می‌شود. مقادیر انحراف به عنوان شکاف نیز شناخته شده و درجه‌ی ناکامل بودن بازارها را نشان می‌دهد. در گام آخر، با استفاده از شبیه‌سازی، سهم انحراف هر یک از عوامل تولید، شامل بهره‌وری کل، بهره‌وری هر بنگاه، نیروی کار، سرمایه، و مواد اولیه، در کاهش تولید کل اندازه‌گیری می‌شود. همچنین، با استفاده از روش مطالعه‌ی رویداد تغییرات هریک از این عوامل نسبت به سال مرجع اندازه‌گیری می‌شود.  تمامی نتایج نشان‌دهنده‌ی سهم بالای بهره‌وری کل و بهره‌وری هر بنگاه در توضیح کاهش تولید است. در مجموع کل صنایع، انحراف در بازار مواد اولیه عامل بعدی در توضیح کاهش تولید کل است. هر چند که این نتیجه نسبت به الگوی مطالعه‌ی رویدادها مستحکم نیست. به طور کلی، در دو سال نخست تحریم، به‌جز بهره‌وری کل و بهره‌وری هر بنگاه، سایر عوامل تولید قدرت توضیح‌دهندگی در کاهش تولید کل را ندارند و یا اثرات غیرمستحکم نشان می‌دهند. این یافته‌ها، با سایر مطالعاتی که بر اقتصاد ایران در دوره‌ی تحریم انجام شده نیز سازگار است.

measuring the production gap during the un sanctions: evidence from manufacturing plants in iran

the 2012 un sanctions on iran have forced the country into a long-lasting economic recession during the last decade, causing both demand and supply to be suppressed in a general equilibrium relationship. however, as the sanctions targeted trade, oil revenue, and budget deficit, the economy’s supply-side constraints are of first-order magnitude, causing a reduction in oil income and a rise in the government budget deficit. this study uses observations from manufacturing plants in iran from 2003 to 2013 to quantify the share of production factors in explaining production deviation. we employ a general equilibrium model in the literature of business cycle accounting, which quantifies wedges in different markets. the un sanctions (jan. 2012) occurred during observations, allowing us to assess changes after the sanctions using the event study model. besides, we simulate counterfactual experiments with each market’s wedge to obtain a share of each wedge in explaining production changes. results show that productivity is the main explanatory factor of the production gap during the sanctions. results for the other factors of production (i.e., labor, investment, and inputs) indicate that the input market contains the highest frictions after the sanctions; we do not find evidence that the labor and capital markets are affected in the years following sanctions. however, the rest of the results are not robust except for the productivity, which may be due to the lack of a more extended panel of data after the sanctions. the findings are consistent with the rest of the literature on iran’s sanctions.