تحلیل مقایسه‌ای تامین مالی کسری بودجه دولت از طریق اسناد خزانه اسلامی و استقراض از بانک مرکزی

کسری بودجه پیشی گرفتن مخارج دولت از درآمدهای آن است. از نظر بسیاری از مکاتب اقتصادی وجود کسری بودجه  پی‌درپی نشانه ضعف اقتصادی کشور می‌باشد و دولت آن کشور لازم است به اصلاحات اقتصادی بپردازد و از طرق مختلف کسری بودجه مستمر را رفع نماید و یا حداقل کاهش دهد. تا زمانی که این امر مهم محقق شود لازم است جهت تامین‌مالی کسری‌بودجه مناسب‌ترین روش انتخاب شود. روش‌های مختلفی جهت تامین‌مالی کسری بودجه مانند استقراض از بانک‌مرکزی، استقراض از خارجیان و استقراض از مردم و بخش خصوصی وجود دارد. تحقیق حاضر با توجه به روند رو به ‌رشد استفاده از اسناد خزانه اسلامی در ایران جهت تامین مالی کسری بودجه به این موضوع پرداخته و تاثیر انتشار این اوراق بر متغیرهای اقتصادی را در مقایسه با تامین مالی کسری بودجه از طریق استقراض از بانک مرکزی تحلیل نموده‌است. این مقایسه با استفاده از طراحی الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی(dsge) برای ایران به عنوان یک اقتصادباز انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که در مواجهه با تکانه نرخ ارز و تکانه پولی و تکانه نفتی به منظور افزایش سرمایه‌گذاری، افزایش تولید ناخالص داخلی و کاهش تورم استفاده از اسناد خزانه اسلامی روش مناسب‌تری می‌باشد در صورتی که به منظور افزایش مصرف خانوار استقراض از بانک مرکزی روش بهتری در زمان ایجاد تکانه می‌باشد. هم‌چنین نتایج نشان‌می‌دهد در صورت استفاده از اسناد خزانه اسلامی در اثر ایجاد این سه تکانه، متغیرهای مورد بررسی کمتر از حالت تعادل خود خارج می‌شوند و در مدت زمان کوتاه‌تری به تعادل اولیه خود بازمی‌گردند.

comparative analysis of financing the government budget deficit through islamic treasury bills and borrowing from the central bank

the budget deficit refers to the situation where the government’s expenditures exceeding its revenues according to many schools of economics, the existence of a persistent budget deficit in an economy is a sign of that country’s economic weakness, and the government of that country must implement economic reforms to eliminate or reduce it in various ways. there are various ways to finance the budget deficit such as borrowing from the central bank, borrowing from foreigners and borrowing from the people and private sectors. the present study, considering the growing trend of using islamic treasury bills in iran to finance the budget deficit, has addressed the importance of the impact of issuing these bonds on economic variables compared to financing the budget deficit through borrowing from the central bank. for this purpose, a dynamic stochastic general equilibrium (dsge) model has been developed for the iranian economy as an open economy results claim in order to increase the investment, enhance the state consumptions and the deflation, while facing exchange rate momentum and monetary momentum, it would be a better choice to use the islamic treasury bills. whereas to increase the consumptions, receiving a loan from the central bank would be a better option in the case of momentum. moreover, results indicate that in the case using islamic t-bills due to these two momenta, observing variables would be less off-balance and they would return to their early balance within a short span of time.