بررسی همگرایی هزینه های آموزش عالی در استان های ایران: رهیافت داده های پانلی

آموزش عالی به عنوان موتور توسعه و رشد به دلیل مزایای آن برای افزایش تحقیقات، دانش و فناوری در کشور در نظر گرفته می‌شود. همچنین هزینه‌های آموزش به عنوان نماینده سرمایه انسانی و از جمله عوامل تعیین‌کننده نابرابری‌های منطقه‌ای می‌باشد. بهبود پویایی رشد در آینده و با توجه به نقش آموزش در این زمینه، موضوع سطوح تامین مالی مناسب را بیشتر از گذشته مطرح کرده است. تجزیه و تحلیل همگرایی به معنی وجود تمایل به کاهش نابرابری هزینه‌ها در طول زمان به ازای هر دانشجو در سراسر کشور تفسیر می‌شود. لذا، این پژوهش با استفاده از رهیافت داده‌های پانلی به بررسی روند هزینه‌های هر دانشجو در موسسات آموزش عالی و به تفکیک دولتی و خصوصی در استان‌های ایران طی دوره زمانی 1397-1385 می‌پردازد. نتایج نشان داد که همگرایی بتای مطلق در سرانه هزینه‌های آموزشی استان‌های ایران وجود دارد. سرعت همگرایی در مخارج دولتی آموزش عالی بالاتر از مخارج خصوصی بوده ولی در هر دو حالت سرعت همگرایی بسیار پایین است. بدین معنی که وضعیت ناهماهنگی بین استان‌های ایران از نظر هزینه‌های خصوصی و دولتی بر آموزش عالی، در یک زمان و دوره معین، به مرور زمان کاهش می‌یابد و همه استان‌های نمونه به یک حالت ثابت همگرا می‌شوند ولی سرعت رسیدن مناطق فقیر به مناطق ثروتمند از نظر هزینه‌های آموزش، بسیار پایین‌تر است. همچنین بررسی پراکندگی هزینه‌های سرانه‌ی آموزشی هر استان حاکی از وجود همگرایی سیگما در مخارج دولتی آموزش در استان‌های ایران می‌باشد و همین امر در روند همگرایی کلی هزینه‌های سرانه آموزشی هر استان اثر گذار بوده است. بدین مفهوم که نابرابری در هزینه‌های عمومی آموزش عالی در استان‌های ایران با سرعت در حال کاهش است، اما این نابرابری در مورد هزینه‌های خصوصی آموزش عالی با سرعت بسیار کمتری در حال کاهش و بهبودی است.

investigating the convergence of higher education expenditure in iranian provinces: a panel data approach

higher education is considered as the engine of development and growth because of its benefits for increasing research, knowledge and technological innovation in the country. also, the cost of education is a representative of human capital and among the determining factors of regional inequalities. improving the dynamics of growth in future and considering the role of education in this field, the issue of appropriate financing levels is more important than in the past. convergence analysis is interpreted to mean that there is a tendency to reduce the inequality of spending per student over time across the country. therefore, using panel data approach, this article examines the trend of expenses of each student in higher education institutions (public and private) in the provinces of iran during the period of 2006-2018. the results showed that there is absolute beta convergence in the per capita education costs of iran’s provinces. the speed of convergence in public expenditures of higher education is higher than private expenditures, but in both cases the speed of convergence is very low. this means that the state of inconsistency between the provinces of iran in terms of private and public spending on higher education, in a certain time and period, will decrease over time and all sample provinces will converge to a stable state, but the speed of reaching the poor to wealthy areas, the cost of education is very low. also, the examination of the per capita educational costs of each province indicates the existence of sigma convergence in the government expenditures of education in the provinces of iran, and this has been effective in the overall convergence of the per capita educational costs of each province. in the sense that the inequality in the public costs of higher education in the provinces of iran is decreasing rapidly, but this inequality in the private costs of higher education is decreasing and improving very slowly.