برآورد ضریب تاثیر اجزاء منابع پایه پولی بر نقدینگی در اقتصاد ایران

در ادبیات اقتصاد، افزایش هر کدام از اجزاء پایه پولی با ضریب یکسانی بنام ضریب فزاینده باعث افزایش نقدیندگی می شود. اما ممکن است درجه تاثیر هر کدام از اجزاء پایه پولی بر نقدینگی متفاوت باشد. اگر این گونه باشد، علاوه بر پایه پولی، ترکیب اجزاء پایه پولی نیز می تواند روی نقدینگی تاثیر بگذارد. از این رو تحقیق حاضر به دنبال بررسی میزان تاثیر هرکدام از اجزاء پایه پولی روی نقدینگی است. برای این کار مدل تحقیق بر مبنای مبانی نظری طراحی شد. داده ها برای دوره زمانی 971357 از پایگاه داده سری زمانی بانک مرکزی جمع آوری شد. تخمین مدل به روش همجمعی یوهانسن - جوسلیوس انجام شد. نتایج نشان داد که همه اجزاء پایه پولی تاثیر مثبت و معناداری بر نقدینگی دارند. اما میزان تاثیر یا به عبارت دیگر ضریب تاثیرگذاری این اجزاء با هم دیگر متفاوت است. به طوری که بدهی بانکها به بانک مرکزی با ضریب 8.146 بیشترین تاثیر را بر نقدینگی دارد. در این خصوص، خالص بدهی دولت به بانک مرکزی با ضریب 2.292 در رتبه دوم جای داشته و دارایی های خارجی بانک مرکزی با ضریب 1.499 کمترین تاثیر را بر نقدینگی دارد. از لحاظ میزان تاثیر بر نقدینگی، متغیر بدهی بانکها به بانک مرکزی تقریباً 3.5 برابر خالص بدهی دولت به بانک مرکزی و 5.5 برابر دارایی های خارجی بانک مرکزی بر نقدینگی تاثیر دارد.

Estimation of the Impact Factor of Monetary Base Resources on Liquidity in the Iranian Economy

In the economic literature, increasing each of the components of the monetary base by the same coefficient called the multiplier increases liquidity. But in reality, the degree of impact of each component of the monetary base on liquidity may be different. If so, in addition to the monetary base, the composition of the monetary base components can also affect liquidity.Therefore, the present study seeks to investigate the impact of each of the monetary base components on liquidity. To do this, the research model was designed based on theoretical foundations. Data for the period 19782018 were collected from the time series database of the Central Bank. The model was estimated by JohansenJoslius cointegration method. The results showed that all components of the monetary base have a positive and significant effect on liquidity. But the degree of impact or in other words the impact factor of these components are different from each other. So that banks #39; debt to the central bank with a coefficient of 8.146 has the greatest impact on liquidity. The net debt of the government to the central bank with a coefficient of 2.292 is in the second place and the foreign assets of the central bank with a coefficient of 1.499 have the least impact on liquidity.In terms of the impact on liquidity, the variable of banks #39; debt to the central bank varies approximately 3.5 times the net government debt to the central bank and 5.5 times the foreign assets of the central bank affect liquidity.