رشد محدود شده تراز پرداخت‌ها در دو اقتصاد در حال توسعه و توسعه‌یافته نفتی (مطالعه موردی ایران و نروژ)

هدف این مطالعه کاربرد و مقایسه نتایج حاصل از فرم‌های پایه و گسترده مدل تیرول (مدل رشد محدود شده تراز پرداخت‌ها) در دو اقتصاد ایران و نروژ است. در این مدل متغیرهای تقاضا از جمله صادرات و واردات حد رشد اقتصادی در بلندمدت را تعیین می‌کنند. از آنجاییکه تراز پرداخت‌ها (کسری) رشد تقاضا را محدود می‌کند‌، می‌تواند عاملی بر محدودیت رشد اقتصادی در بلندمدت باشد. با توجه به نقش مهم صادرات نفت و منابع ارزی ناشی از آن در اقتصادکشورهای نفتی، کاربرد و مقایسه نتایج حاصل از این مدل در این کشورها می‌تواند مفید باشد. بدین منظور، ذخایر بانک مرکزی به عنوان عاملی موثر در وضعیت تراز پرداخت‌های کشورهای نفتی به تابع واردات افزوده شد و کشش‌های درآمدی و قیمتی واردات و صادرات و وجود هم‌انباشتگی با استفاده از مدل ardl و آزمون کرانه‌های پسران و شین مورد بررسی قرار گرفت. سپس رشد محدود شده، در فرم‌های مختلف برای دوره‌های همپوش ده ساله در دوره زمانی 2016-1960 محاسبه و در نهایت اعتبار قانون تیروال آزمون شده است. نتایج بررسی بیانگر عدم تایید قانون تیروال در اقتصاد ایران و تایید آن برای اقتصاد نروژ است. بنابراین در اقتصاد ایران تراز پرداخت‌ها محدود‌کننده رشد اقتصادی نیست. کمتر بودن رشد واقعی از رشد محدود شده تراز پرداخت‌ها در اقتصاد ایران را می‌توان به عواملی مانند نرخ پایین‌تر رشد جریان ورودی سرمایه نسبت به نرخ رشد حجم صادرات و اثر مثبت قیمت‌های نسبی بررشد محدود شده تراز پرداخت‌ها نسبت داد و عکس این وضعیت در اقتصاد نروژ برقرار است. این نتیجه که وضعیت تراز پرداخت‌ها محدودکننده رشد اقتصادی ایران نبوده است، تاییدی بر این دیدگاه است که بهبود رشد اقتصادی ایران در بلندمدت منوط به بهبود وضعیت طرف عرضه است.

Balance of Payment Constrained Growth in Tow Developing and Developed Oil-Exporting Economies (Case Study: Iran and Norway)

In this study, we aim to compare results of the basic and extensive forms of the Thirlwall model (balance of payment constrained growth model) for two economies including Iran and Norway. In this model, demand variables i. e. export and import determine the limit of economic growth in the long run. The balance of payment (deficit) can be a factor as a constraint on the rate of growth of output in the long run, since it puts a limit on the demand growth. Given the key role of oil exports and foreignexchange reserves in the economics of oil countries, it is useful compare results of this model in this country. To do so, the central bank reserves, as an effective factor in the balance of payments of oil producing countries were added to the import function. Additionally, the price and income elasticities of demand for imports and exports and the cointegration were investigated by using the ARDL model and Pesaran and Shin bond test. Then, we calculated the constrained growth in various forms for tenyear overlapping periods from 1960 to 2016 and finally tested the validity of the Thirlwall law. The results indicate that Thirlwall law is not confirmed for Iran; however, it rsquo;s confirmed for Norway. Therefore, the balance of payments in Iran does not restrict economic growth. The lower rate of real growth compared to constrained growth of payments can be because of factors such as the lower rate of capital inflow growth in comparison with the growth rate of export volumes as well as the positive effect of relative prices on the constrained growth of payments. These results are completely reversed for Norway. Results showed that the balance of payments is not a limiting factor for Iranchr('39')s economic growth confirming the fact that improving economic growth in the long run depends on improving the supply side.