ارزیابی کارایی تجارت الکترونیکی در استان‌های ایران با رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها

هدف این مقاله، ارائه مدلی برای سنجش کارایی تجارت الکترونیکی در استان‌های کشور طی سال‌های 1392-1395 و با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده‌ها (dea) است. برای این منظور ابتدا عوامل موثر بر رشد و به‌کارگیری تجارت الکترونیکی در ایران با استناد به مبانی نظری بررسی‌شده و سپس برای ارزیابی کارایی استان‌های کشور در تجارت الکترونیکی، از مدل dea با رویکرد داده‌های پرت استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد میانگین کارایی تجارت الکترونیکی در کشور در سال 95 نسبت به سال 92 رشد چشمگیری داشته است. همچنین نمرات کارایی سال‌های 93، 94 و 95 همگی دارای توزیع نرمال بوده و فقط نمرات کارایی سال 92 دارای داده پرت می‌باشد. نتایج محاسبه ضریب بهره‌وری مالمکوئیست نیز نشان می‌دهد که این ضریب در سال‌های 93 و 94 نسبت به سال‌های 92 و 93، در 25 استان پیشرفت نموده و در 5 استان پسرفت نموده است. در سال 93 بیشترین پیشرفت مربوط به استان اصفهان و در سال 94 مربوط به استان چهارمحال و بختیاری است. همچنین در سال 93 بیشترین پسرفت مربوط به استان ایلام و در سال 94 مربوط به استان یزد می‌باشد. نهایتاً اینکه نتایج ضریب بهره‌وری مالمکوئیست در سال 95 نشان می‌دهد که 8 استان نسبت به سال 94 پیشرفت نموده و 22 استان در همین دوره زمانی پسرفت نموده‌اند. بیشترین پیشرفت سال 95 مربوط به استان خوزستان و بیشترین پسرفت مربوط به استان خراسان شمالی می‌باشد.

Evaluating E-commerce Efficiency in Provinces of Iran with Data Envelopment Analysis Approach

This paper presents a model for assessing the efficiency of ecommerce in the provinces of IRAN with data envelopment analysis (DEA). For this purpose, first, we assess the factors that affect to growth and use of ecommerce in Iran, then to show the efficiency of IRAN's provinces on ecommerce, data analysis model applied. Results show the average efficiency in IRAN in year 2016 compared to year 2013 increased. The numbers of efficiency in years 2014, 2015 and 2016 have a normal distribution, and only in 2013 we have outliers. Also MALMQUIST efficiency coefficient calculation results show we have progress in years 2015 and 2014 compared to 2014 and 2013.The most progress is in year 2014 that related to Isfahan province and in year 2015 related to Charmahalobakhtyari province. Ultimately the efficiency coefficient of MALMQUIST results 8 provinces in year 2016 have progress compared to year 2015 and 22 provinces during the same time period have regressed. The greatest progress in year 2016 is relating to Khuzestan provinces and most regression is relating to North Khorasan Province.