سیاست‌های پولی بانک مرکزی و نقش آن در بروز بحران‌های بانکی اقتصاد ایران در چارچوب شاخص تعدیل شده فشار بازار پول

بحران بانکی در سال های اخیر سبب شده تا توجه محققین به سمت اصلاح نظام بانکی و راهکارهای مقابله با آن افزایش یابد. بحران بانکی می تواند با هجوم بانکی، وحشت بانکی، افزایش مطالبات غیرجاری، مشکلات نقدشوندگی و شوک های برونزای کلان همراه باشد. از طرف دیگر سیاست های پولی بانک مرکزی با استفاده از ابزارهای مستقیم و غیرمستقیم و همچنین دسترسی آزادانه بانک ها به خطوط اعتباری و اضافه بردشت ها از بانک مرکزی نیز نقش مهمی در بروز بحران های بانکی ایفا کرده است. در این مطالعه در ابتدا بحران های بانکی در اقتصاد ایران در چارچوب شاخص تعدیل شده فشار بازار پول در طی دوره زمانی 1352 تا 1395 با استفاده از داده های فصلی شناسایی و سپس احتمال وقوع بحران بانکی با استفاده از الگوی مارکوف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجربی این تحقیق نشان می‌دهد که اقتصاد ایران در برخی از دوره ها از جمله اوایل سال 1357، اواخر سال 1368، بین سال های 1372 تا 1375 و همچنین بین سال های 1392 تا 1394 بحران های بانکی را تجربه کرده است. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که سیاست های پولی انبساطی بانک مرکزی و به دنبال آن افزایش خلق نقدینگی سیستم بانکی نقش مهمی در بروز بحران های بانکی و حرکت نقدینگی به سمت فعالیت های نامولد داشته است. از این رو حرکت به سمت ابزارهای پولی جایگزین از جمله بازار بدهی اسلامی و یا بازار بانکی می تواند نقش مهمی در انتقال موثر نقدینگی به سمت بخش ها مولد و تولیدی داشته باشد.

Central Bank Monetary Policy And Its Role In The Emergence Of Banking Crises In The Iranian Economy Within Modified Money Market Pressure Index 

In recent years, the banking crisis has increased the attention of researchers toward the banking system reform and solutions to it. The banking crisis can be accompanied by a banking run, banking panic, a rise in the Nonperforming loan in banking system, fluctuations in cash and noncash assets, and so on. On the other hand, the central bank's monetary policy has also played an important role in the emergence of banking crisis by using direct and indirect tools as well as the free access of banks to credit lines and overdrafts from the central bank. In this study, firstly, bank crises in the Iranian economy were identified in the framework of the adjusted index of money market pressure during the period 1973 to 2016 using seasonal data and then the probability of a banking crisis was investigated using the Markov model. The experimental results of this research show that Iran's economy experienced banking crisis in some periods, including early 1979, late1990, between 1994 and 1996, as well as between 2013 and 2015. Statistical analysis showed that the Central Bank's expansionary monetary policy has played an important role in the emergence of banking crisis and liquidity movements towards immature activities. Hence, moving towards alternative monetary instruments such as the Islamic debt market or the interbank market can play an important role in the effective transfer of liquidity to productive sectors and reduce the government's dominance over the banking system.