عوامل موثر بر فقر چندبعدی، رویکرد مدل‌های چند سطحی پنل

این مطالعه با هدف بررسی عوامل موثر بر فقر چندبعدی که یکی از مشکلات اقتصادی اجتماعی ریشه ای قابل توجه در ایران است، انجام شده است. برای غلبه بر محدودیت های مطالعات پیشین، در این مطالعه از مدل چند سطحی استفاده گردید تا به طور همزمان امکان تجزیه و تحلیل در سطح فردی و کلان (ویژگی های اقتصادی و نهادی) فراهم آید. ابتدا در این مطالعه به تفصیل شاخص فقر چندبعدی الکیر فوستر برای ایران و استان ها طی سال های 13941384 محاسبه و ارائه شد. سپس در گروه عوامل فردی موثر بر فقر چندبعدی 7 متغیر بعد خانوار، سطح تحصیل سرپرست و همسر سرپرست خانوار، جنس، سن و وضعیت تاهل سرپرست خانوار و در نهایت متغیر درجه استقلال اعضای خانوار مورد بررسی قرار گرفت. در گروه عوامل کلان و نهادی، 10 متغیر تولید ناخالص سرانه هر استان، ارزش افزوده سرانه آموزش، بهداشت، تامین اجتماعی، نرخ بیکاری (با یک دوره وقفه)، نرخ تورم (با یک دوره وقفه)، اعتبارات هزینه ای و تملک دارایی های سرمایه ای سرانه، مالیات سرانه و در نهایت نرخ شهر نشینی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد که هر دو گروه سطح فردی و سطح نهادی و کلان بر شاخص فقر چندبعدی اثرگذار می باشد در بین متغیرهای سطح فردی مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر شاخص فقرچند بعدی به ترتیب سال های تحصیل سرپرست خانوار، درجه استقلال تعداد اعضای خانوار و در نهایت بعد خانوار است. در بین متغیرهای سطح کلان، نرخ تورم (با یک دوره وقفه) مهم ترین و موثرترین متغیر (از لحاظ بزرگی ضریب) بر شاخص فقرچند بعدی است.

Factors Affecting Multidimensional Poverty; a Panel Multilevel Approach

This study aims to investigate the factors affecting multidimensional poverty, as a complicated socioeconomic problem in Iran. To overcome some problems and limitations which the previous studies encountered them, we used a multilevel model to analyze individual and macro level factors simultaneously. First, we explain the AlkireFoster model of measuring multidimensional poverty in detail and measured this index in Iran and all its 31 provinces during 20052015. Then we use 7 variables in individual level (Household size, education level of head of households, education level of the head rsquo;s spouse, sex, age and marital status of the head and independence degree of households members) and 10 variables in the province (GDP, per capita value added of education sector, per capita value added of health sector, per capita value added of social security sector, unemployment rate, inflation rate, per capita government expenditures, per capita government investment, per capita tax and degree of urbanization) to analyze the factors affecting multidimensional poverty. The results show that both individual and macro level factors affect the multidimensional poverty index. By comparing the estimated coefficients, among the individual level factors, education level of head of household, independence degree of household rsquo;s members and household size are the most affecting variables and in the macro level factors, the inflation rate is the most important variable.